مسمومیت با ویتامین D، که گاهی اوقات مصرف بیش از حد ویتامین D نامیده می شود، یک وضعیت نادر اما بالقوه خطرناک است. زمانی اتفاق می افتد که فردی ویتامین D بیش از حد در بدن خود داشته باشد. سمیت ویتامین D را هیپرویتامینوز D نیز می نامند.
مصرف بیش از حد ویتامین D معمولاً یک عارضه جانبی مصرف دوزهای زیاد مکمل‌های ویتامین D است. به دلیل قرار گرفتن در معرض مستقیم خورشید یا رژیم غذایی رخ نمی‌دهد.
این مقاله شایع ترین علائم ویتامین D بیش از حد، که در معرض خطر مسمومیت ویتامین D است، علائم نادر، عوارض و موارد دیگر را پوشش می دهد.
شایع ترین علائم مسمومیت با ویتامین D
بسیاری از علل مسمومیت ویتامین D ناشی از تجویز نامناسب، عدم مصرف ویتامین D طبق دستور و استفاده از داروهای با دوز بالا و بدون مجوز است. بسیاری از موارد با استفاده مناسب، فرمولاسیون مناسب و اجتناب از محصولات غیرمجاز قابل پیشگیری هستند.
اثرات بیش از حد ویتامین D می تواند منجر به سطوح بالاتر کلسیم در خون شود. وضعیتی به نام هیپرکلسمی. این بیماری اغلب در مراحل اولیه در طی انجام کارهای معمول خون تشخیص داده می شود
علائم ناشی از سطوح بالای کلسیم بسته به علت و مدت زمان افزایش سطح کلسیم ممکن است متفاوت باشد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مشکلات گوارشی، حالت تهوع و استفراغ، کم اشتهایی و یبوست
افزایش تشنگی
افزایش ادرار
ضعف یا انقباض عضلانی
خستگی یا احساس خستگی شدید
سر گیجه
درد استخوان
از دست دادن استخوان یا استخوان های شکننده که ممکن است مستعد شکستگی باشند
فشار خون بالا
ممکن است با دوزهای بالاتر عوارض جانبی شدیدتری را تجربه کنید – عمدتاً هر هفته یک دوز ۲۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ واحد بین المللی (IU). دوز هفتگی ۵۰۰۰۰ IU بالاترین دوز تجویز شده ممکن است.
مصرف طولانی مدت ویتامین D3 در دوزهای بین ۵۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ واحد بین المللی در صورت مصرف صحیح، بی خطر به نظر می رسد.
دوزهای بالاتر معمولاً برای افرادی تجویز می شود که بدنشان به دلیل برخی شرایط سلامتی به اندازه کافی ویتامین D را پردازش نمی کند.
چنین شرایطی شامل آسم، پسوریازیس، آرتریت روماتوئید، راشیتیسم و سل است. دوز بالاتر اغلب برای اصلاح یا جلوگیری از کمبود تجویز می شود.
آیا برخی افراد بیشتر مستعد مسمومیت با ویتامین D هستند؟
مسمومیت با ویتامین D در افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند شایع تر است.
اختلالات گرانولوماتوز : شرایطی که باعث گرانولوما (انبوه سلول‌هایی که در نواحی ملتهب یا عفونی پوست ایجاد می‌شوند)، مانند سارکوئیدوز، گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت، بیماری خراش گربه و برخی از انواع عفونت‌های قارچی.
اختلالات مادرزادی : اختلالاتی که در بدو تولد وجود دارند، مانند اسپینا بیفیدا و بیماری مادرزادی قلبی.
لنفوم : سرطان های سیستم لنفاوی
متابولیسم نامنظم ویتامین D : می تواند منجر به هیپرکلسمی بدون علامت ناشی از مصرف ویتامین D شود، که در آن حساسیت بیش از حد ممکن است حتی زمانی که در دوزهای مطمئن مصرف شود، ایجاد شود.
در افرادی که متابولیسم ویتامین D نامنظم دارند، مصرف ویتامین D غلظت ویتامین D را در بدن افزایش می دهد و منجر به مسمومیت می شود.
علائم نادر از مکمل های ویتامین D
طبق گفته موسسه ملی بهداشت، دوز توصیه شده روزانه برای کودکان ۱ تا ۱۸ ساله و بزرگسالان ۶۰۰ IU است.
این اعداد برای نوزادان کمتر و برای بزرگسالان بالای ۷۰ سال بیشتر است. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است بر اساس نگرانی های سلامتی خاص، دوزهای بالاتر یا پایین تر را تجویز کنند.
مصرف مکمل ویتامین D می تواند منجر به عوارض جانبی شود. همچنین می تواند منجر به مشکلات طولانی مدت اما نادر شود. چنین اثرات نادری عبارتند از :
ریتم غیر طبیعی قلب : سطوح بالای کلسیم در خون می تواند فعالیت الکتریکی و انقباضات قلب را مختل کند و منجر به تغییر در الگوهای ضربان قلب شود.
مشکلات کلیوی : این شامل سنگ کلیه، آسیب کلیه و نارسایی کلیه است.
کلسیفیکاسیون (سخت شدن) : سطوح بالای کلسیم در خون می تواند منجر به رسوب کلسیم در کلیه ها، قلب، عروق و سایر بافت ها شود.
اگر دوزهای بالای ویتامین D مصرف می‌کنید و علائم هیپرکلسمی را تجربه می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها می توانند برای بررسی سطح ویتامین D، کلسیم و فسفر از خون درخواست کنند. آزمایش فسفر به تشخیص آسیب کلیوی کمک می کند.
اگر فردی ۲۰ نانوگرم ویتامین D در هر میلی لیتر (میلی لیتر) خون داشته باشد، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی سطح ویتامین D را پایین می دانند.
عوارض مصرف بیش از حد مصرف ویتامین D
برای برخی، مصرف بیش از حد ویتامین D یا مسمومیت منجر به عوارض شدید می شود. چنین عوارضی شامل تغییر وضعیت روانی و مشکلات کلیوی است.
وضعیت ذهنی تغییر یافته
هیپرکلسمی مرتبط با سمیت ویتامین D ممکن است وضعیت روانی فرد را تغییر دهد. علائم یک حالت روانی ناشی از هیپرکلسمی ناشی از ویتامین D شامل گیجی، افسردگی و روان پریشی است. در موارد نادر، ممکن است کما رخ دهد.
یک گزارش نفرولوژی بالینی-مطالعات موردی در سال ۲۰۲۱ مورد مردی ۶۴ ساله را مورد بررسی قرار داد که به طور تصادفی ۲۰۰۰۰۰ واحد بین المللی ویتامین D مصرف کرد زیرا دستورالعمل های دارو را متوجه نشد.۱۴ او وضعیت روانی تغییر یافته و سایر علائم شدید هیپرکلسمی را نشان داد.
این مرد در ۱۰ روز اول اقامت خود در بیمارستان آشفته و گیج بود، اما با کاهش سطح کلسیم علائم شروع به بهبود کردند. ۱۸ روز طول کشید تا سطح کلسیم او به حالت عادی برگردد.
مشکلات کلیوی
سمیت ویتامین D می تواند منجر به آسیب کلیه یا نارسایی کلیه شود. ویتامین D بیش از حد باعث افزایش سطح کلسیم می شود که منجر به از دست دادن آب در اثر ادرار زیاد و کلسیفیکاسیون کلیه می شود.
هیپرکلسمی همچنین می تواند منجر به انقباض عروق خونی و کاهش عملکرد کلیه شود. ممکن است در افرادی که بیماری کلیوی موجود دارند، عوارض شدیدی ایجاد کند، مانند کم خونی (کاهش سلول های خونی)، ضعف استخوان، و تورم شدید ناشی از احتباس مایعات.
فلاش ویتامین D، تبلیغاتی یا مفید؟
اصطلاح “فلاش ویتامین D” به حذف ویتامین D اضافی از بدن اشاره دارد. در حالی که هیچ راه سریعی برای انجام این کار وجود ندارد، اولین قدم این است که مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم را متوقف کنید.
مدیریت سمیت ویتامین D به سه مرحله تقسیم می‌شود. اولین مرحله، تثبیت‌کننده و درمان‌های حمایتی است که ممکن است شامل لوله‌گذاری، مایعات داخل وریدی و مراقبت‌های ویژه برای افرادی با سطوح بسیار بالای ویتامین D و کلسیم باشد.
اقدامات اضافی شامل اصلاح هیپرکلسمی با استفاده از دیورتیک های حلقه، بیس فسفونات ها، گلوکوکورتیکوئیدها یا کلسی تونین (داروهای هورمونی استخوان) و درمان های جایگزین کلیه در صورتی که کلیه ها تحت تأثیر قرار گرفته باشند.
چه زمانی باید به یک ارائه دهنده مراجعه کرد
اگر از مکمل های ویتامین D یا دوز بالاتر تجویز شده استفاده می کنید و علائم هیپرکلسمی را تجربه می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها برای بررسی سطح ویتامین D و کلسیم از خون درخواست می کنند. بسته به این نتایج، ممکن است دوز ویتامین D شما را کاهش دهند یا مصرف مکمل ها را به طور کامل متوقف کنند.
مصرف ویتامین D در مکمل‌های با دوز بالا بدون مشورت با یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی هرگز ایده خوبی نیست. در مورد مصرف مکمل با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید تا مطمئن شوید که دوزهای مناسب مصرف می کنید.
منبع : verywellhealth
