کولونوسکوپی یک روش پزشکی برای بررسی روده بزرگ (کولون) و راست روده برای وجود پولیپ یا سرطان روده بزرگ است. این کار با استفاده از یک لوله بلند و نازک و انعطاف پذیر به نام کولونوسکوپ انجام می شود که دارای یک دوربین در انتهای آن است.
موارد منع کولونوسکوپی
کولونوسکوپی برای همه افراد مناسب نیست. برخی از موارد منع عبارتند از:
بارداری
مشکلات قلبی عروقی
مشکلات تنفسی
سابقه خونریزی روده
انسداد روده
هدف از کولونوسکوپی
غربالگری سرطان روده بزرگ : کولونوسکوپی بهترین روش برای غربالگری سرطان روده بزرگ است. این روش می‌تواند پولیپ‌های روده بزرگ را که می‌توانند پیش‌سرطانی باشند، پیدا و از بین ببرد.
تشخیص بیماری‌های روده : می‌تواند برای تشخیص بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت زخمی و بیماری کرون، و همچنین سایر مشکلات روده مانند دیورتیکولوز و تنگی روده استفاده شود.
بررسی خونریزی رکتوم : اگر خونریزی رکتوم دارید، می‌تواند برای یافتن منبع خونریزی انجام شود.
نمونه برداری : در حین کولونوسکوپی، می‌توان از بافت روده بزرگ نمونه برداری کرد تا برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده شود.
برداشتن پولیپ : اگر در حین عمل پولیپ پیدا شود، می‌توان آن را با استفاده از کولونوسکوپ برداشت.
درمان برخی از بیماری‌های روده : می‌تواند برای درمان برخی از بیماری‌های روده مانند تنگی روده استفاده شود.
مراحل انجام کولونوسکوپی
قبل از کولونوسکوپی
شما باید روده بزرگ خود را با مصرف یک محلول پاک کننده قوی کاملاً تمیز کنید. این محلول به شما کمک می‌کند تا مدفوع خود را دفع کنید و روده بزرگ شما برای معاینه کاملاً تمیز باشد.
شما باید از خوردن و آشامیدن به مدت ۶ تا ۸ ساعت قبل از کولونوسکوپی خودداری کنید.
شما ممکن است نیاز به مصرف داروهای خاصی برای آرامش و خواب آلودگی در طول کولونوسکوپی داشته باشید.
در طول کولونوسکوپی
شما به پهلو روی تخت دراز می‌کشید.
یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکوپ از طریق مقعد شما وارد روده بزرگتان می‌شود.
کولونوسکوپ دارای یک دوربین و یک منبع نور است که به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل روده بزرگ شما را ببیند.
پزشک شما روده بزرگ شما را برای یافتن هرگونه مشکل مانند پولیپ، تومور یا التهاب بررسی می‌کند.
اگر پولیپ پیدا شود، می‌تواند با استفاده از کولونوسکوپ برداشته شود.
کولونوسکوپی معمولاً ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.
بعد از کولونوسکوپی
شما ممکن است تا چند ساعت پس از کولونوسکوپی احساس نفخ و درد شکم داشته باشید.
شما می‌توانید به محض اینکه احساس هوشیاری کردید، غذا و نوشیدنی را به تدریج شروع کنید.
شما باید از رانندگی یا کار با ماشین آلات تا زمانی که اثر داروهای آرام بخش از بین برود، خودداری کنید.
مراقبت بلند مدت
هرگونه مراقبت بعدی بالقوه به نتایج کولونوسکوپی شما بستگی دارد که باید طی هفت تا ۱۰ روز پس از انجام این روش دریافت کنید یا در مورد آن بشنوید.
به یاد داشته باشید که پس از آزمایش خود را پیگیری کنید. اگر از پزشک خود پاسخی دریافت نکردید، تصور نکنید که همه چیز خوب است.
هنگامی که نتایج خود را دریافت کردید، اگر کولونوسکوپی شما کاملاً طبیعی باشد و خطر متوسط ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارید، معمولاً کولونوسکوپی بعدی طی ۱۰ سال توصیه می شود.
از سوی دیگر، اگر پولیپ یا بافت غیرطبیعی پیدا و برداشته شود، برای ارزیابی سرطانی، پیش سرطانی یا غیرسرطانی بودن به پاتولوژیست فرستاده می شود.
بر اساس نتایج شما، ممکن است یک تا ۱۰ سال دیگر کولونوسکوپی مجدد توصیه شود، بسته به عوامل مختلفی مانند تعداد پولیپ های یافت شده و اندازه و نوع آنها.
اگر سرطان تشخیص داده شد، برای مرحله بندی سرطان روده بزرگ و برنامه درمانی باید با یک متخصص انکولوژیست پیگیری کنید. به همین ترتیب، سایر شرایط پزشکی، مانند بیماری التهابی روده، ممکن است نیاز به پیگیری دقیق با متخصص گوارش و یا آزمایشات اضافی داشته باشد.
عوارض کولونوسکوپی
نفخ و درد شکم : این عوارض معمولاً پس از کولونوسکوپی از بین می‌روند.
خونریزی : خونریزی جزئی از محل مقعد ممکن است رخ دهد. در موارد نادر، خونریزی شدیدتر ممکن است رخ دهد.
سوراخ شدن روده : این عارضه نادر و جدی است که نیاز به جراحی دارد.
عوارض نادر:
واکنش به داروهای آرام بخش : برخی افراد ممکن است به داروهای آرام بخش که قبل از کولونوسکوپی تجویز می‌شوند، واکنش نشان دهند. این واکنش‌ها می‌توانند شامل تهوع، استفراغ، یا سرگیجه باشند.
مشکلات قلبی : در افراد مبتلا به بیماری قلبی، می‌تواند خطر بروز مشکلات قلبی را کمی افزایش دهد.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر پس از عمل، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
خونریزی شدید
درد شکم شدید
تب
لرز
تهوع و استفراغ مداوم
مشکل در دفع مدفوع یا گاز
آیا کولونوسکوپی نیاز به بیهوشی دارد؟
بله، کولونوسکوپی معمولاً با بیهوشی انجام می‌شود. بیهوشی به شما کمک می‌کند تا در طول عمل راحت باشید و هیچ دردی احساس نکنید.
آیا کولونوسکوپی درد دارد؟
در حین کولونوسکوپی، به دلیل بیهوشی، دردی احساس نخواهید کرد.
اما بعد از آن ممکن است:
نفخ و درد شکم داشته باشید که معمولاً با گذشت زمان از بین می‌رود.
درد در محل تزریق بیهوشی را تجربه کنید.
خونریزی جزئی از مقعد داشته باشید.
آیا کولونوسکوپی نیاز به همراه دارد؟
بله، معمولاً برای کولونوسکوپی به همراه نیاز دارید. بعد از بیهوشی، ممکن است گیج و خواب‌آلود باشید. همراه شما می‌تواند به شما کمک کند تا به خانه بروید و از شما مراقبت کند تا زمانی که اثر بیهوشی از بین برود.
منبع : verywellhealth
