یبوست چیست و چه علائمی دارد؟

یبوست می تواند به دلایل زیادی اتفاق بیفتد، مثلا وقتی مدفوع خیلی آهسته از روده بزرگ عبور می کند. هرچه غذا آرامتر در دستگاه گوارش حرکت کند، آب در روده بزرگ بیشتر جذب می شود و مدفوع سخت تر می شود.
فردی که کمتر از ۳ بار در هفته دفع کند ممکن است یبوست داشته باشد.
گاهی اوقات، این بیماری ناشی از انسداد روده بزرگ است. در این صورت، فرد نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. در مواقع دیگر، این ممکن است به سادگی به دلیل کمبود فیبر یا آب باشد.

ویژگی های کلیدی که معمولا یبوست را تعریف می کنند عبارتند از :

مدفوع شما خشک و سفت است.
اجابت مزاج شما دردناک است و دفع مدفوع به سختی انجام می شود.
شما احساس می کنید که روده خود را کاملا خالی نکرده اید.

علت یبوست چیست؟

یبوست به این دلیل اتفاق می‌افتد که روده بزرگ شما آب زیادی را از مدفوع جذب می‌کند، که مدفوع را خشک می کند و دفع آن از بدن دشوار می شود.

افراد در هر سنی ممکن است یک دوره یبوست داشته باشند. همچنین افراد و موقعیت های خاصی وجود دارد که احتمالاً منجر به یبوست مداوم می شود. شامل :
افراد مسن : افراد مسن تمایل به فعالیت کمتری دارند، متابولیسم آنها کندتر و قدرت انقباض عضلانی در طول دستگاه گوارش کمتر است.
یبوست در خانم ها : خصوصاً در دوران بارداری و بعد از زایمان یبوست بیشتر اتفاق می افتد. تغییر در هورمون های خانم ها آنها را مستعد یبوست می کند. کودک درون رحم روده ها را له می کند و باعث کند شدن حرکت مدفوع می شود.
نخوردن غذاهای فیبر دار : غذاهای حاوی فیبر بالا باعث حرکت غذا در سیستم گوارش می شوند.
مصرف برخی از داروها
داشتن برخی اختلالات عصبی (بیماری های مغز و نخاع) و اختلالات گوارشی

عوارض یبوست چیست؟

اگر حرکات منظم و مداوم مدفوع نداشته باشید ، ممکن است چند عارضه رخ دهد. برخی از عوارض عبارتند از :
وریدهای متورم و ملتهب در راست روده (بیماری به نام بواسیر)
پارگی در مقعد شما از مدفوع سفت شده و تلاش برای عبور از آن (به نام شکاف مقعدی)
عفونت در کیسه هایی که گاهی اوقات از مدفوع گرفتار و آلوده از دیواره روده بزرگ تشکیل می شود (بیماری موسوم به دیورتیکولیت)
آسیب دیدن عضلات کف لگن در اثر فشار آوردن برای حرکت دادن روده ها. این عضلات به کنترل مثانه شما کمک می کنند. فشار بیش از حد برای مدت زمان طولانی ممکن است باعث نشت ادرار از مثانه شود (بیماری به نام بی اختیاری ادرار )

چه عواملی باعث یبوست می شود؟

دلایل زیادی برای یبوست وجود دارد از جمله انتخاب سبک زندگی، داروها، شرایط پزشکی و بارداری.

علل شایع در زندگی در بروز یبوست عبارتند از :

خوردن غذاهای کم فیبر.
عدم نوشیدن آب کافی (کمبود آب).
نداشتن فعالیت های ورزشی.
تغییراتی در برنامه عادی، مانند مسافرت یا غذا خوردن یا خوابیدن در زمان های مختلف.
خوردن مقادیر زیادی شیر یا پنیر.

داروهایی که می توانند باعث یبوست شوند عبارتند از :

داروهای ضد درد شدید مانند داروهای مخدر حاوی کدئین ، اکسی کدون و هیدرومورفون.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن.
داروهای ضد افسردگی، از جمله مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونینمانند فلوکستین یا داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین.
آنتی اسیدهای حاوی کلسیم یا آلومینیوم
قرص آهن
داروهای آلرژی، مانند آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین
برخی از داروهای فشار خون، از جمله مسدود کننده های کانال کلسیم مانند وراپامیل، دیلتیازم و نیفدیپین و بتا بلاکرها مانند آتنولول.
داروهای روانپزشکی مانند کلوزاپین (کلوزاریل) و اولانزاپین
داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین و گاباپنتین.
داروهای آنتی انوزا مانند اندانسترون.

بسیاری از داروها می توانند باعث یبوست شوند. اگر نگرانی دارید از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.

شرایط پزشکی و بهداشتی که می توانند باعث یبوست شوند عبارتند از :

مشکلات غدد درون ریز، مانند غده تیروئید کم کار، دیابت، اورمی و هیپرکلسمی.
سرطان روده بزرگ (سرطان و تغذیه).
سندرم روده تحریک پذیر (IBS).
بیماری دیورتیکولار.
اختلالات نورولوژیک از جمله آسیب نخاع ، مولتیپل اسکلروزیس ، بیماری پارکینسون و سکته مغزی.
سندرم روده تنبل. روده بزرگ ضعیف منقبض می شود و مدفوع را حفظ می کند.
انسداد روده.
نقص ساختاری در دستگاه گوارش (مانند فیستول، آترزی روده بزرگ، ولوولوس، انسداد روده )
بیماری های اندام های متعدد ، مانند آمیلوئیدوز ، لوپوس و اسکلرودرمی.
بارداری.

علائم یبوست چیست؟

شما در هفته کمتر از سه بار اجابت مزاج دارید.
مدفوع شما خشک، سفت و یا گلوله است.
دفع مدفوع شما دشوار یا دردناک است.
درد معده یا گرفتگی دارید.
احساس نفخ و حالت تهوع می کنید.
احساس می کنید که بعد از یک حرکت روده های خود را کاملا خالی نکرده اید.

تشخیص یبوست

آزمایش‌هایی که توسط پزشک انجام می‌شود به مدت و شدت یبوست بستگی دارد، زیرا اکثر افراد در یک زمان یبوست را تجربه می‌کنند. پزشک همچنین سن بیمار و وجود خون در مدفوع، تغییرات اخیر در عادات روده یا کاهش وزن را در نظر می گیرد.

تشخیص ممکن است شامل موارد زیر باشد :

تاریخچه پزشکی. پزشک توضیحی در مورد یبوست، از جمله طول مدت علائم، دفعات دفع مدفوع، و سایر اطلاعات برای کمک به تعیین علت یبوست می خواهد.

معاینهی جسمی. معاینه فیزیکی ممکن است شامل یک معاینه رکتوم دیجیتالی (DRE) نیز باشد، که در آن پزشک یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده را وارد راست روده می کند تا تون عضله ای را که مقعد را بسته است ارزیابی کند. این معاینه همچنین به تشخیص حساسیت، انسداد، خون، مقدار و کالیبر مدفوع و وجود بزرگی رکتوم کمک می کند.

سایر آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد :

اشعه ایکس شکم

سری GI پایین . سری GI پایین تر، روشی است که رکتوم، روده بزرگ و قسمت تحتانی روده کوچک را بررسی می کند. مایعی به نام باریم به‌عنوان تنقیه به رکتوم داده می‌شود. عکس‌برداری با اشعه ایکس از شکم، تنگی‌ها (نقاط باریک)، انسداد و سایر مشکلات را نشان می‌دهد.

کولونوسکوپی

کولونوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می دهد تمام طول روده بزرگ را مشاهده کند و اغلب می تواند به شناسایی رشد غیر طبیعی، بافت ملتهب، زخم و خونریزی کمک کند. این شامل قرار دادن یک کولونوسکوپ، یک لوله بلند، منعطف و روشن است که از طریق راست روده به داخل روده بزرگ وارد می شود. کولونوسکوپ به پزشک این امکان را می دهد که پوشش روده را ببیند، بافت را برای بررسی بیشتر بردارد و احتمالاً برخی از مشکلات کشف شده را درمان کند.

سیگموئیدوسکوپی

سیگموئیدوسکوپی یک روش تشخیصی است که به پزشک این امکان را می دهد تا قسمتی از روده بزرگ را بررسی کند و در شناسایی علل اسهال، درد شکم، یبوست، رشد غیرطبیعی و خونریزی مفید است. یک لوله کوتاه، منعطف و روشن، به نام سیگموئیدوسکوپ، از طریق راست روده وارد روده می شود. اسکوپ هوا را به داخل روده می دمد تا آن را باد کند و دیدن داخل آن را آسان تر کند.

مطالعه ترانزیت

کولورکتال این آزمایش نشان می دهد که غذا چقدر خوب در روده بزرگ حرکت می کند. بیمار کپسول های حاوی نشانگرهای کوچک را می بلعد که در اشعه ایکس قابل مشاهده است. بیمار در طول آزمایش از یک رژیم غذایی پر فیبر پیروی می کند و حرکت نشانگرها از طریق روده بزرگ با اشعه ایکس شکم که چندین بار سه تا هفت روز پس از بلعیدن کپسول گرفته می شود، کنترل می شود.

تست های عملکرد آنورکتال

این آزمایش‌ها یبوست ناشی از عملکرد غیرطبیعی مقعد یا راست روده را تشخیص می‌دهند.

درمان یبوست

خود مراقبتی

بیشتر موارد یبوست خفیف تا متوسط می تواند توسط شما در خانه کنترل شود. مراقبت از خود آنچه می خورید و می نوشید و سپس ایجاد تغییرات شروع می شود. برای درمان فوری یبوست در خانه می توانید مقاله تخصصی سلول سبز رامطالعه کنید.

بررسی دارو و مکمل

علاوه بر روش های خودمراقبتی، پزشک داروها و مکمل های شما را نیز بررسی می کند. برخی از این محصولات می توانند باعث یبوست شوند. در صورت تغییر ، پزشک ممکن است دوز دارو را تغییر دهد ، به داروی دیگری روی بیاورید و یا بخواهد که مصرف مکمل را قطع کنید. قبل از اینکه با پزشک خود صحبت کنید، هرگز مصرف داروها یا مکمل های خود را قطع نکنید.

عمل جراحی

برای درمان یبوست به ندرت به جراحی نیاز است. اگرچه یبوست ناشی از مشکل ساختاری در روده بزرگ است، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند. از جمله این مشکلات می توان به انسداد روده بزرگ، باریک شدن در بخشی از روده (تنگی روده)، پارگی در مقعد (شکاف مقعدی) یا فرو ریختن بخشی از راست روده به واژن (افتادگی راست روده) اشاره کرد. در صورت یافتن سرطان در روده بزرگ، راست روده یا مقعد، ممکن است به جراحی نیز نیاز داشته باشید.