برونشیت چیست و چه علائمی دارد

برونشیت التهاب لوله های تنفسی است. اینها مجاری هوایی هستند که برونش نامیده می شوند. این التهاب باعث تولید بیش از حد مخاط و تغییرات دیگر می شود. برونشیت انواع مختلفی دارد. اما شایع ترین آنها حاد و مزمن هستند.

برونشیت مزمن التهاب طولانی مدت برونش است. در بین افراد سیگاری رایج است. افراد مبتلا به نوع مزمن، راحت تر به عفونت ریه مبتلا می شوند. آنها همچنین دارای دوره های برونشیت حاد هستند، زمانی که علائم بدتر هستند.

به عنوان برونشیت مزمن طبقه بندی می شود :

شما باید در اکثر روزها حداقل ۳ ماه در سال و برای ۲ سال متوالی سرفه و بلغم داشته باشید.
سایر علل علائم، مانند سل یا سایر بیماری های ریوی، باید رد شوند.

افراد مبتلا به نوع مزمن به بیماری انسداد ریه (COPD) مبتلا هستند. این گروه بزرگی از بیماری های ریوی است که شامل برونشیت مزمن است. این بیماری ها می توانند جریان هوا در ریه ها را مسدود کرده و باعث مشکلات تنفسی شوند.

علت برونشیت

شایع ترین علت برونشیت حاد عفونت ویروسی است (۹۰ درصد موارد)، اما عفونت باکتریایی و محرک های محیطی نیز از علل آن هستند. نوع حاد معمولاً پس از سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ می دهد. همچنین اغلب با یا بعد از عفونت های دوران کودکی، مانند سرخک، سیاه سرفه و دیفتری رخ می دهد. قرار گرفتن در معرض دود سیگار دست دوم در دوران بارداری و در خانه به شدت با برونشیت مکرر در نوزادان و کودکان مرتبط است.

برونشیت مزمن ممکن است ناشی از یک سری دوره های برونشیت حاد باشد. در افراد دیگر ممکن است به تدریج به دلیل استعمال شدید سیگار یا تنفس هوای آلوده به سایر آلاینده‌های محیطی، از جمله قرار گرفتن در معرض محیط کار (شغلی) ایجاد شود. علاوه بر سیگار کشیدن، فهرست مواد ایجاد کننده شامل گرد و غبار زغال سنگ، غبار روغن، گرد و غبار سیمان، دود جوشکاری، اگزوز موتور، دود آتش و دود سیگار دست دوم است. اکثر افرادی که مبتلا به نوع مزمن تشخیص داده می شوند، ۴۵ سال یا بیشتر سن دارند.

برونشیت مزمن یک فرد با ابتلا به عفونت مجاری تنفسی، مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا، احتمالا بدتر می شود.

علائم برونشیت

در زیر شایع ترین علائم برونشیت مزمن آورده شده است. اما هر فردی ممکن است علائم کمی متفاوت داشته باشد.

علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد :

سرفه که اغلب به آن سرفه سیگاری می گویند
سرفه کردن مخاط (خروج)
خس خس سینه
ناراحتی قفسه سینه

افراد مبتلا به برونشیت مزمن معمولاً سال‌ها قبل از تنگی نفس سرفه دارند و مخاط می‌سازند.

برونشیت مزمن ممکن است باعث شود :

ناتوانی
عفونت های مکرر و شدیدی که راه های هوایی شما را تحت تاثیر قرار می دهند
باریک شدن و بسته شدن لوله های تنفسی (برونشی ها)
مشکل در تنفس

علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد :

کبود شدن ناخن‌ها، لب‌ها و پوست به دلیل کاهش سطح اکسیژن
صداهای خس خس و تروق همراه با تنفس
پاهای متورم
نارسایی قلبی

علائم برونشیت مزمن ممکن است شبیه سایر بیماری های تنفسی یا مشکلات سلامتی باشد. برای تشخیص به پزشک خود مراجعه کنید.

تشخیص برونشیت

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما یک تاریخچه سلامت کامل می گیرد و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. او ممکن است آزمایش های زیر را تجویز کند :

تست های عملکرد ریوی

این آزمایش ها به اندازه گیری توانایی ریه ها برای حرکت هوا به داخل و خارج از ریه ها کمک می کند. آزمایش ها اغلب با دستگاه های خاصی انجام می شود که شما در آن تنفس می کنید. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

اسپیرومتری. این آزمایش از یک دستگاه اسپیرومتر برای بررسی میزان عملکرد ریه های شما استفاده می کند. این یکی از ساده ترین و رایج ترین تست های عملکرد ریوی است. ممکن است به هر یک یا همه این دلایل استفاده شود :

برای اینکه بفهمید ریه های شما چقدر هوا را جذب، نگه می دارند و حرکت می دهند
برای مراقبت از بیماری ریوی
برای اینکه ببینید درمان چقدر خوب کار می کند
برای اینکه بفهمید بیماری ریوی شما چقدر جدی است
برای اینکه بفهمید بیماری ریوی شما محدود کننده است یا انسدادی. محدود کننده یعنی هوای کمتری وارد ریه های شما می شود. انسداد به این معنی است که هوای کمتری از ریه های شما خارج می شود.

مانیتور پیک جریان. این تست سریع ترین سرعتی را که می توانید هوا را از ریه های خود خارج کنید اندازه گیری می کند. التهاب و مخاط در راه های هوایی بزرگ در ریه ها راه های هوایی را باریک می کند. این امر سرعت خروج هوا از ریه ها را کاهش می دهد. می توان آن را با یک نمایشگر پیک جریان اندازه گیری کرد. این اندازه گیری برای تشخیص اینکه بیماری شما چقدر خوب کنترل می شود بسیار مهم است.

گاز خون شریانی

این آزمایش خون برای بررسی میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در خون شما استفاده می شود. همچنین اسیدیته خون شما را اندازه گیری می کند.

پالس اکسیمتری

اکسیمتر دستگاه کوچکی است که میزان اکسیژن خون شما را اندازه گیری می کند. برای به دست آوردن این اندازه‌گیری، یک سنسور کوچک روی انگشت یا پا چسبانده یا بسته می‌شود. هنگامی که دستگاه روشن است، یک چراغ قرمز کوچک در سنسور دیده می شود. سنسور بدون درد است و نور قرمز گرم نمی شود.

اشعه ایکس قفسه سینه

این آزمایش از بافت ها، استخوان ها و اندام های داخلی شما از جمله ریه ها عکس می گیرد.

سی تی اسکن

این تست تصویربرداری از ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای ایجاد تصاویری از بدن استفاده می کند. سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان ها، ماهیچه ها، چربی ها و اندام ها را نشان می دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس عمومی دارد.

درمان برونشیت

درمان برونشیت با هدف درمان علت و علائم است. البته درمان خانگی برونشیت برای کاهش علائم نیز می توانید انجام دهید.

درمان برونشیت حاد

برونشیت حاد معمولاً ظرف چند هفته خود به خود برطرف می شود و راه های هوایی بهبود می یابد و به عملکرد کامل باز می گردد. از این رو، هدف از درمان، کنترل علائم است. آنتی بیوتیک ها معمولا موثر نیستند زیرا اکثر موارد برونشیت حاد توسط ویروس ها ایجاد می شود. آنها فقط باید در صورتی استفاده شوند که عفونت باکتریایی به شدت مشکوک باشد یا با آزمایش تأیید شود.

درمان نوع حاد شامل موارد زیر است :

استراحت کافی و مصرف مایعات.
استفاده از داروهای موجود در داروخانه برای تسکین دردهای عضلانی و سردرد و کاهش تب.
استفاده از داروهای سرکوب کننده سرفه برای سرفه خشک (یعنی سرفه ای که خلط تولید نمی کند) اما نه برای سرفه مولد.
استفاده از خلط آور برای سرفه مولد، برای کمک به پاکسازی مجاری هوایی از خلط.
ترک سیگار و اجتناب از سایر محرک های موجود در هوا.
استفاده از داروهایی که راه های هوایی مسدود شده را در افرادی که خس خس سینه را با سرفه یا آسم زمینه ای یا COPD مرتبط می کنند، باز می کند.

در کودکان مبتلا به برونشیت حاد، هدف اصلی درمان، کنترل تب و درد است که با داروهایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن از داروخانه قابل دستیابی است.

افراد مستعد ابتلا به برونشیت می توانند از طریق موارد زیر از عفونت هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا جلوگیری کنند :

شستن و خشک کردن مرتب دست ها.
از دست زدن به چشم، بینی و دهان خودداری کنید.
پرهیز از تماس با افرادی که حالشان خوب نیست.
کاهش زمان سپری کردن در مکان های شلوغ به ویژه در فصل سرما و آنفولانزا.
دریافت واکسن سالانه آنفولانزا و احتمالاً واکسیناسیونی که در برابر برخی از انواع ذات الریه محافظت می کند.

درمان برونشیت مزمن

هدف اصلی درمان برونشیت مزمن، کنترل علائم و جلوگیری از آسیب و باریک شدن بیشتر راه هوایی است. موثرترین راه برای دستیابی به این امر، ترک سیگار و جلوگیری از استنشاق مواد محرک و سموم محیطی است.

آموزش و ورزش می تواند به حفظ عملکرد ریه و کیفیت زندگی کمک کند. فیزیوتراپی برای یادگیری نحوه کنترل تنفس برای جلوگیری از تنگی نفس و پاکسازی خلط از ریه مفید است.

داروهای مورد استفاده در درمان برونشیت مزمن عبارتند از :

گشادکننده‌های برونش (تسکین‌دهنده) برای باز کردن راه‌های تنفسی مسدود شده برای آسان‌تر کردن تنفس
کورتیکواستروئیدهای خوراکی برای کنترل تشدید حاد برونشیت مزمن
کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (پیشگیرنده) برای جلوگیری از تشدید حاد برونشیت مزمن
استفاده از یک برونش گشادکننده ترکیبی و کورتیکواستروئید استنشاقی برای کنترل سرفه مداوم
آنتی بیوتیک ها برای کنترل عفونت های کوتاه مدت که باعث بدتر شدن علائم می شوند.

سوالات متداول