در پاسخ به سوال آیا ویتامین E چاق‌کننده است باید بدانید این ویتامین به خودی خود چاق‌کننده نیست. این ویتامین هیچ کالری قابل‌توجهی ندارد و نمی‌تواند مستقیماً باعث افزایش وزن شود. آنچه ممکن است به چاقی منجر شود، مصرف بیش از حد غذاهای پرکالری حاوی ویتامین E یا سبک زندگی ناسالم است. از سوی دیگر، این ویتامین نقش مهمی در سلامت بدن دارد و کمبود آن می‌تواند مشکلات متعددی ایجاد کند.
ارتباط بین ویتامین E و افزایش وزن: شایعه یا واقعیت؟
برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید منشأ این باور را بررسی کنیم. یکی از دلایلی که ممکن است این شایعه به وجود آمده باشد، ارتباط ویتامین E با چربی‌هاست. از آنجا که این ویتامین محلول در چربی است، در غذاهایی با محتوای چربی بالا مانند روغن زیتون، بادام، تخمه آفتابگردان و آووکادو به وفور یافت می‌شود. این غذاها کالری بالایی دارند و اگر بیش از حد مصرف شوند، می‌توانند به افزایش وزن منجر شوند. اما آیا خود ویتامین E مسئول این افزایش وزن است یا کالری اضافی موجود در این غذاها؟
پاسخ روشن است: خود ویتامین E به تنهایی کالری قابل‌توجهی ندارد و نمی‌تواند مستقیماً باعث چاقی شود. در واقع، این کالری‌های اضافی هستند که از طریق مصرف بیش از حد مواد غذایی چرب وارد بدن می‌شوند و در صورت عدم تعادل با فعالیت بدنی، به ذخیره چربی و افزایش وزن منجر می‌شوند. بنابراین، اگر رژیم غذایی شما متعادل باشد و کالری دریافتی‌تان با نیاز بدن هماهنگ باشد، مصرف ویتامین E به خودی خود تأثیری بر وزن شما نخواهد داشت.
مطالعات علمی چه می‌گویند؟
تحقیقات علمی متعددی درباره نقش ویتامین E در متابولیسم و وزن بدن انجام شده است، اما هیچ شواهد معتبری وجود ندارد که نشان دهد این ویتامین به طور مستقیم باعث افزایش وزن می‌شود. به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله “Nutrition Research” منتشر شد، اثرات مکمل‌های ویتامین E را بر متابولیسم چربی و وزن بدن بررسی کرد. نتایج نشان داد که مصرف ویتامین E در دوزهای توصیه‌شده هیچ تأثیری بر افزایش وزن یا تجمع چربی در بدن ندارد.
در مقابل، برخی مطالعات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین E می‌تواند به مشکلات متابولیکی منجر شود. این کمبود ممکن است باعث اختلال در عملکرد آنتی‌اکسیدانی بدن و افزایش استرس اکسیداتیو شود که خود می‌تواند به التهاب مزمن و در نهایت افزایش وزن غیرمستقیم منجر شود. با این حال، این موضوع به معنای آن نیست که مصرف اضافی ویتامین E به کاهش وزن کمک می‌کند یا برعکس، چاق‌کننده است.
مکمل‌های ویتامین E و تأثیر آن‌ها بر وزن
بسیاری از افراد به جای دریافت ویتامین E از منابع طبیعی، از مکمل‌ها استفاده می‌کنند. این مکمل‌ها معمولاً به صورت کپسول‌های روغنی عرضه می‌شوند و حاوی دوزهای متفاوتی از ویتامین E هستند. برخی ممکن است فکر کنند که چون این کپسول‌ها روغنی هستند، مصرف آن‌ها می‌تواند به افزایش وزن منجر شود. اما واقعیت این است که مقدار روغن موجود در این کپسول‌ها بسیار ناچیز است و کالری آن به حدی کم است که نمی‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر وزن داشته باشد.
با این حال، اگر مکمل‌های ویتامین E همراه با یک رژیم غذایی پرکالری و بدون تحرک مصرف شوند، ممکن است به طور غیرمستقیم به افزایش وزن کمک کنند. این موضوع به سبک زندگی فرد بستگی دارد، نه به خود ویتامین E. از سوی دیگر، مصرف بیش از حد مکمل‌های ویتامین E می‌تواند عوارض جانبی مانند مسمومیت (هایپرویتامینوز E) به همراه داشته باشد که علائمی مثل تهوع، سردرد و حتی افزایش خطر خونریزی را شامل می‌شود. بنابراین، همیشه توصیه می‌شود که مکمل‌ها تحت نظر پزشک مصرف شوند.
آیا ویتامین E می‌تواند به کاهش وزن کمک کند؟
جالب است بدانید که برخی ادعاها در مورد نقش ویتامین E در کاهش وزن نیز مطرح شده است. این ادعاها معمولاً بر اساس خواص آنتی‌اکسیدانی این ویتامین و تأثیر آن بر کاهش التهاب است. التهاب مزمن در بدن می‌تواند با چاقی و مقاومت به انسولین مرتبط باشد. در تئوری، کاهش التهاب ممکن است به بهبود متابولیسم و کاهش وزن کمک کند. اما شواهد علمی کافی برای تأیید این ادعا وجود ندارد و نمی‌توان گفت که ویتامین E به طور مستقیم یک عامل کاهش‌دهنده وزن است.
در واقع، کاهش وزن به تعادل کالری (دریافت کمتر از مصرف) و فعالیت بدنی بستگی دارد، نه به مصرف یک ویتامین خاص. ویتامین E می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل به سلامت کلی بدن کمک کند، اما نمی‌توان آن را یک راه‌حل جادویی برای کاهش یا افزایش وزن دانست.
