سرطان آندومتر چیست؟

پوشش داخلی رحم آندومتر نامیده می شود. سرطان اندومتر یکی از سرطان های شایع در زنان است.
سرطان آندومتر با سرطان بافت همبند یا عضله رحم که به آن سارکوم رحم می گویند متفاوت است. حدود ۸۰ درصد از تمام سرطان های آندومتر، آدنوکارسینوم هستند. این بدان معناست که سرطان در سلول هایی که غدد آندومتر را توسعه می دهند رخ می دهد.
کارسینوسارکوم رحم نوع بسیار نادری از سرطان رحم است که دارای ویژگی های سرطان آندومتر و سارکوم رحم است. همچنین به عنوان یک تومور مزودرم مختلط بدخیم شناخته می شود.

آیا ضخامت اندومتر سرطان است؟

پوشش داخلی رحم (آندومتر) به دلیل داشتن سلول های زیاد (هیپرپلازی) به طور غیرعادی ضخیم می شود. این سرطان نیست، اما در برخی از زنان، خطر ابتلا به سرطان آندومتر، نوعی سرطان رحم را افزایش می دهد.

ضخامت طبیعی آندومتر

آندومتر سالم برای بارداری سالم ضروری است. ضخامت آندومتر کمتر از ۱۴ میلی متر به طور معمول در هر مرحله از چرخه قاعدگی طبیعی در نظر گرفته می شود. در طول قاعدگی، ضخامت آندومتر زنان پیش از یائسگی بین دو تا چهار میلی متر است.

علت سرطان آندومتر

اگرچه عوامل خاصی می توانند خطر ابتلا به سرطان آندومتر در خانم ها را افزایش دهند عبارتند :

چاقی
رژیم غذایی سرشار از چربی حیوانی
سابقه خانوادگی سرطان های آندومتر، تخمدان و یا سرطان روده بزرگ
شروع دوره های ماهانه قبل از ۱۲ سالگی
یائسگی دیررس
ناباروری (ناتوانی در باردار شدن)
هرگز بچه دار نشدن
تحت درمان با تاموکسیفن برای سرطان سینه
عدم تعادل هورمونی – داشتن استروژن بیش از حد و کمبود پروژسترون در بدن
درمان جایگزینی استروژن برای درمان اثرات یائسگی
دیابت
سابقه شخصی سرطان سینه
سابقه شخصی سرطان تخمدان
پرتودرمانی قبلی برای سرطان لگن
سابقه شخصی تنبلی تخمدان یا هیپرپلازی آتیپیک آندومتر
خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن زنان افزایش می‌یابد.

علائم سرطان آندومتر

چند علامت وجود دارد که ممکن است به سرطان آندومتر اشاره داشته باشد. برخی از آنها با پیشرفت سرطان (رشد و گسترش) بیشتر دیده می شوند.

خونریزی غیرمعمول واژن، لکه بینی یا ترشحات دیگر

حدود ۹۰ درصد از زنان مبتلا به این سرطان خونریزی غیرطبیعی از واژن دارند. این ممکن است تغییر در دوره های آنها، خونریزی بین دوره ها، یا خونریزی بعد از یائسگی باشد. مشکلات غیر سرطانی نیز می تواند باعث خونریزی غیرطبیعی شود. اما مهم است که پزشک فورا خونریزی نامنظم را بررسی کند. اگر دوران یائسگی را پشت سر گذاشته اید بسیار مهم است که خونریزی واژینال، لکه بینی یا ترشحات غیرطبیعی را به پزشک گزارش دهید.
ترشحات غیرخونی واژن نیز ممکن است نشانه ای از سرطان باشد. حتی اگر خون را در ترشحات مشاهده نکنید به این معنی نیست که سرطان وجود ندارد. هرگونه ترشح غیر طبیعی باید توسط پزشک بررسی شود.

درد لگن، توده و کاهش وزن

درد در لگن، احساس توده (تومور) و کاهش وزن بدون دلیل نیز می تواند از علائم سرطان آندومتر باشد. این علائم در مراحل بعدی بیماری بیشتر مشاهده می شوند. هرگونه تاخیر در مشخص شدن سرطان باعث پیشرفت بیشتر بیماری می شود و باعث کاهش موفقیت در درمان می شود.

انواع سرطان آندومتر

سرطان آندومتر (که کارسینوم آندومتر نیز نامیده می شود) از سلولهای پوشش داخلی رحم (آندومتر) شروع می شود. این شایع ترین نوع سرطان در رحم است.

کارسینومهای آندومتر را می توان براساس انواع سلولها در زیر میکروسکوپ به انواع مختلف تقسیم کرد که شامل موارد زیر هستند :

آدنوکارسینوما
کارسینومای رحم یا CS
سرطان سلول سنگفرشی
سرطان سلول کوچک
سرطان انتقالی
سرطان سروز
سرطان سلول شفاف
آدنوکارسینومای مخاطی
کارسینومای تمایز نیافته
آدنوکارسینومای سروز

بیشتر سرطانهای آندومتر آدنوکارسینوما هستند و سرطان آندومتریوئید شایعترین نوع آدنوکارسینوما است. سرطانهای آندومتریوئید از سلولهای غده شروع می شوند و شباهت زیادی به پوشش طبیعی رحم (آندومتر) دارند. برخی از این سرطان ها دارای سلولهای سنگفرشی (سلولهای سنگفرشی سلول های تخت و نازک) و همچنین سلول های غده ای هستند.

تشخیص سرطان آندومتر

اگر احتمال ابتلا به سرطان آندومتر وجود داشته باشد، باید توسط یک متخصص زنان معاینه شوید. متخصصا برای تشخیص موارد زیر را انجام می دهند.

سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی

اگر علائم سرطان را دارید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. پزشک در مورد علائم، عوامل خطر و سابقه پزشکی شما سوال می کند. پزشک همچنین معاینه جسمی و معاینه لگن را انجام می دهد.

سونوگرافی

سونوگرافی از طریق واژینال اغلب برای بررسی رحم مناسب تر است. برای این آزمایش کاوشگر (که به همان روشی که مبدل سونوگرافی کار می کند) در داخل واژن قرار می گیرد. از تصاویر می توان برای تشخیص اینکه آیا رحم دارای توده (تومور) است یا آندومتر ضخیم تر از حد معمول است استفاده می شود که می تواند نشانه ای از سرطان باشد. همچنین ممکن است به شما کمک کند تا ببینید آیا سرطان در لایه عضلانی رحم رشد کرده است یا خیر.

نمونه برداری از بافت آندومتر

برای فهمیدن اینکه دقیقاً چه نوع تغییر در آندومتر وجود دارد، پزشک باید مقداری از بافت را خارج کند تا بتوان با میکروسکوپ بررسی کند.

عکسبرداری از قفسه سینه

ممکن است یک رادیوگرافی ساده از قفسه سینه شما انجام شود تا ببینید سرطان به ریه های شما گسترش یافته است یا خیر.

سی تی اسکن

از سی تی اسکن برای تشخیص این بیماری استفاده نمی شود. اما آنها می توانند به شما کمک کنند که آیا سرطان به اندام های دیگر گسترش یافته یا خیر.

اسکن MRI

اسکن MRI برای مشاهده مغز و نخاع بسیار مفید است. بعضی از پزشکان همچنین فکر می کنند MRI روش خوبی برای تشخیص اینکه تا چه حد سرطان در بدنه رحم رشد کرده است.

آزمایش خون

آزمایشی است که سلول های مختلف خون مانند گلبول قرمز، گلبول سفید و پلاکت خون را اندازه گیری می کند. سرطان آندومتر می تواند باعث خونریزی شود که منجر به کم شدن تعداد گلبول های قرمز خون (کم خونی) می شود.

آزمایش خون CA-125

CA-125 ماده ای است که توسط بسیاری از سرطان های آندومتر و تخمدان به جریان خون منتقل می شود. اگر خانمی مبتلا به این سرطان باشد سطح CA-125 خون بسیار بالا نشان می دهد که سرطان احتمالاً فراتر از رحم گسترش یافته است.

مراحل سرطان آندومتر

مراحل سرطان آندومتر براساس این است که سلولهای سرطانی در غده هایی که شبیه غدد موجود در آندومتر طبیعی و سالم هستند سازمان یافته اند.

در سرطان های درجه پایین (درجه ۱ و ۲) ، بیشتر سلول های سرطانی غدد را تشکیل می دهند. در سرطان های درجه بالاتر (درجه ۳) ، تعداد بیشتری از سلول های سرطانی بی نظم بوده و غدد تشکیل نمی دهند.

تومورهای درجه ۱ ۹۵٪ یا بیشتر از غدد تشکیل دهنده بافت سرطانی دارند.
تومورهای درجه ۲ بین ۵۰ تا ۹۴ درصد غدد تشکیل دهنده سرطان دارند.
تومورهای درجه ۳ نیمی از غدد تشکیل دهنده بافت سرطانی دارند. سرطان های درجه ۳ تمایل به پرخاشگری دارند (سریع رشد می کنند و گسترش می یابند).

سرطان های نوع ۱ معمولا خیلی تهاجمی نیستند و به سرعت به سایر بافت ها سرایت نمی کنند. تصور می شود که سرطان های آندومتر نوع ۱ ناشی از استروژن بیش از حد است. آنها گاهی اوقات از هیپرپلازی غیرمعمول رشد بیش از حد غیر طبیعی سلول در آندومتر ایجاد می شوند.

سرطان آندومتر قابل درمان است؟

سرطان آندومتر زمانی که زود تشخیص داده شود بسیار قابل درمان است. کارسینوسارکوم رحم نوع بسیار نادری از سرطان رحم است که دارای ویژگی های سرطان آندومتر و سارکوم رحم است. همچنین به عنوان یک تومور مزودرم مختلط بدخیم شناخته می شود.

جراحی

جراحی غالبا اصلی ترین درمان سرطان آندومتر است و متشکل از جراحی رحم است که اغلب همراه با سالپینگو اوفورکتومی و برداشتن غدد لنفاوی است. در بعضی موارد شستشوی لگن انجام می شود، امنتوم برداشته می شود و یا نمونه برداری صفاقی انجام می شود.

رادیوتراپی

از رادیوتراپی اغلب بعد از جراحی برای درمان سرطان آندومتر استفاده می شود. این می تواند سلولهای سرطانی را که هنوز وجود دارند را از بین ببرد. اگر برنامه درمانی شما شامل پرتودرمانی پس از جراحی باشد، قبل از شروع پرتودرمانی به شما فرصت داده می شود تا به طور کامل بهبود پیدا کنید.
کمتر ممکن است پرتودرمانی قبل از جراحی انجام شود تا به کوچک شدن تومور کمک کند تا برداشتن آن راحت تر باشد.
زنانی که از نظر جراحی از سلامت کافی برخوردار نیستند ممکن است پرتودرمانی به عنوان درمان اصلی خود باشند.

شیمی درمانی

از شیمی درمانی برای درمان سرطان های آندومتر مرحله ۱ و ۲ استفاده نمی شود. در بیشتر موارد ترکیبی از داروهای شیمیایی استفاده می شود. شیمی درمانی ترکیبی بهتر از یک دارو به تنهایی موثر است.
شیمی درمانی اغلب به صورت چرخه ای تجویز می شود : یک دوره درمان و به دنبال آن یک دوره استراحت. داروهای شیمیایی ممکن است در هر چرخه در یک یا چند روز تجویز شوند.

هورمون درمانی

درمان هورمونی سرطان آندومتر می تواند شامل موارد زیر باشد :

پروژستین (اصلی ترین درمان هورمونی)
تاموکسیفن
آگونیست های هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین کننده
مهار کننده های آروماتاز

پیشگیری از سرطان آندومتر

هیچ راهی مطمئن برای جلوگیری از سرطان آندومتر وجود ندارد. اما مواردی وجود دارد که می توانید انجام دهید و ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند.

وزن مناسب داشته باشید و آن را حفظ کنید

زنان دارای اضافه وزن یا چاقی در مقایسه با زنان با وزن سالم تا ۳ برابر بیشتر در معرض سرطان قرار دارند. رسیدن به وزن سالم و ماندن در آن یکی از راه های کاهش خطر ابتلا به این سرطان است.

از نظر جسمی فعال باشید

مطالعات سطوح بالاتر ورزش را با کاهش خطرهای این سرطان مرتبط دانسته است، بنابراین انجام فعالیت بدنی منظم نیز ممکن است راهی برای کمک به کاهش خطر سرطان آندومتر باشد. سبک زندگی فعال می تواند به شما در داشتن وزن سالم کمک کند ، همچنین خطر فشار خون بالا و دیابت را کاهش می دهد.

جوانب مثبت و منفی هورمون درمانی را با پزشک خود در میان بگذارید

استروژن برای درمان علائم یائسگی به اشکال مختلفی مانند قرص ، لکه های پوستی، کرم و حلقه های واژن در دسترس است. اگر در فکر استفاده از استروژن برای علائم یائسگی هستید از پزشک خود در مورد تأثیر آن بر خطر ابتلا به سرطان آندومتر سوال کنید. پروژستین ها می توانند خطر ابتلا به سرطان در زنانی را که تحت درمان با استروژن هستند کاهش دهند اما این ترکیب خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد. اگر هنوز رحم خود را عمل نکرده اید و از استروژن درمانی استفاده می کنید حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

برای مشکلات آندومتر تحت درمان قرار بگیرید

دریافت درمان مناسب اختلالات قبل از سرطان در آندومتر روش دیگری برای کاهش خطر ابتلا به سرطان آندومتر است. بیشتر سرطان های آندومتر در طی چند سال ایجاد می شوند.

در صورت داشتن سرطان روده بزرگ غیرپولیپوزیسیس ارثی با پزشک خود صحبت کنید

زنان مبتلا به سرطان روده بزرگ غیرپولیپوزیسیس ارثی ( سندرم لینچ) در معرض خطر بسیار بالایی از سرطان آندومتر هستند. اکثر متخصصان توصیه می کنند که برای جلوگیری از سرطان آندومتر رحم، تخمدان ها و لوله های رحمی از بدن خارج شوند.