ریه ها یک جفت اندام در قفسه سینه شما هستند که هوا را برای رساندن اکسیژن به بدن دریافت می کنند. چسبندگی ریه اصطلاحی است برای سقوط یک یا چند ناحیه در ریه می باشد.
وقتی نفس می کشید ریه های شما پر از هوا می شود. این هوا به کیسه های هوا در ریه های شما (آلوئول ها) می رود جایی که اکسیژن وارد خون می شود. خون اکسیژن را به اندام ها و بافت های بدن می رساند.
وقتی کیسه های هوا به دلیل چسبندگی ریه تخلیه می شوند نمی توانند به درستی باد شوند یا هوا و اکسیژن کافی دریافت کنند. اگر مقدار کافی از ریه تحت تأثیر قرار گیرد خون شما ممکن است اکسیژن کافی دریافت نکند که می تواند باعث مشکلات سلامتی شود.
چسبندگی ریه یا آتلکتازی اغلب پس از جراحی ایجاد می شود. این به طور معمول تهدید کننده زندگی نیست اما در بعضی موارد باید سریع درمان شود.
علت چسبندگی ریه چیست؟
آتلکتازی علل زیادی دارد. هر شرایطی که تنفس عمیق یا سرفه را دشوار کند می تواند منجر به فروپاشی ریه شود.
علل
جراحی : جراحی رایج ترین دلیل ایجاد آتلکتازی در افراد است. داروی خواب آور در حین جراحی (بیهوشی) می تواند بر توانایی شما در تنفس طبیعی یا سرفه تأثیر بگذارد. درد پس از جراحی می تواند نفس های عمیق را دردناک کند. ادامه تنفس کم عمق به دلیل درد می تواند منجر به تخلیه کیسه های هوا شود.
فشار قفسه سینه : فشار از خارج ریه ها می تواند تنفس عمیق را دشوار کند. این نوع فشار می تواند از تومور یا رشد دیگر استخوان تغییر شکل یافته یا بریس محکم ایجاد شود. اگر علت فشار مشخص نباشد پزشک آزمایشات دیگری را برای شناسایی منبع آن انجام می دهد.
راه هوایی مسدود شده : راه هوایی مسدود شده نیز می تواند باعث چسبندگی ریه شود. اگر هوا نتواند از انسداد عبور کند قسمت آسیب دیده ریه می تواند سقوط کند. مخاط یا شی استنشاق شده می تواند باعث انسداد مزمن ریه شود.
سایر بیماری های ریه : سایر شرایط پزشکی شامل ریه ها نیز می تواند با آتلکتازی همراه باشد. این اختلالات می تواند شامل سرطان ریه، ذات الریه، آب آوردن ریه و سندرم دیسترس تنفسی (RDS) باشد.
علائم و نشانه های چسبندگی ریه چیست؟
اگر آتلکتازی فقط ناحیه کوچکی از ریه ها را تحت تأثیر قرار دهد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشید. اما اگر مناطق بزرگتری را تحت تأثیر قرار دهد ریه ها نمی توانند با هوای کافی پر شوند و سطح اکسیژن خون ممکن است پایین بیاید. هنگامی که این اتفاق می افتد علائم ناخوشایند می تواند رخ دهد از جمله :
مشکل تنفس (تنگی نفس)
افزایش ضربان قلب
سرفه کردن
درد قفسه سینه
پوست و لب ها کبود می شوند
سایر شرایط از جمله آسم و آمفیزم نیز می تواند باعث درد قفسه سینه و مشکل تنفس شود. اگر این علائم را تجربه کردید باید برای تشخیص و درمان صحیح به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطر
عواملی که احتمال ابتلا به آتلکتازی را افزایش می دهند عبارتند از:
سن بالا
مشکلاتی که بلعیدن را سخت می کند.
حبس شدن در رختخواب و بدون تحرک
بیماری های ریوی، مانند آسم، انسداد، برونشکتازی یا فیبروز کیستیک
عمل های شکم یا قفسه سینه
اخیرا بیهوشی عمومی داشته باشید
ضعف عضلات تنفسی به دلیل دیستروفی عضلانی، آسیب نخاعی یا بیماری عصبی عضلانی دیگر
درد یا آسیبی که ممکن است سرفه را دردناک کند یا باعث تنفس سطحی شود، از جمله درد معده یا شکستگی دنده
کشیدن سیگار
چسبندگی ریه چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص چسبندگی پزشکان معمولاً با اشعه ایکس (آزمایشی که تصاویر داخل سینه شما را ارائه می دهد) شروع می کنند. آزمایش دیگری به نام اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) می تواند تصاویر دقیق تری ارائه دهد.
در موارد شدیدتر پزشک ممکن است از روشی به نام برونکوسکوپی برای دیدن داخل مجاری تنفسی شما استفاده کند. در این آزمایش پزشک یک لوله کوچک به نام برونکوسکوپ را به زیر گلو می فرستد تا به دنبال انسداد یا مسئله دیگر باشد. این آزمایش نسبتاً بدون درد است. در صورت مشاهده انسداد پزشک ممکن است بتواند آن را در حین عمل برطرف کند.
درمان چسبندگی ریه
بیشتر موارد چسبندگی ریه بدون درمان بهتر می شوند.
درمان موارد شدیدتر به علت و میزان فروپاشی بستگی دارد. شایعترین علل آتلکتازی و درمان آنها شامل موارد زیر است:
جراحی : پرستاران یا درمانگران تنفسی شما را در تمرینات تنفسی و نشستن یا ایستادن در حالت ایستاده در اسرع وقت پس از جراحی راهنمایی می کنند.
فشار قفسه سینه : با استفاده از جراحی یا دارو پزشکان می توانند منبع فشار را از بین ببرند.
راه هوایی مسدود شده : معمولاً در حین انجام برونکوسکوپی ، پزشکان انسداد را برطرف می کنند تا بتوانید دوباره آزادانه نفس بکشید.
بیماری ریه : پزشکان ممکن است این بیماری را با دارو یا روشی برای کاهش فشار بر روی ریه شما درمان کنند.
عوارض چسبندگی ریه
ناحیه کوچکی از چسبندگی ریه، به ویژه در بزرگسالان، معمولاً قابل درمان است. عوارض زیر ممکن است ناشی از آتلکتازی باشد:
اکسیژن خون پایین (هیپوکسمی). آتلکتازی، رسیدن اکسیژن به کیسه های هوایی (آلوئول) را برای ریه های شما دشوارتر می کند.
پنومونی. خطر ابتلا به ذات الریه تا زمانی که آتلکتازی از بین برود ادامه دارد. مخاط در یک ریه از بین رفته ممکن است منجر به عفونت شود.
نارسایی تنفسی. از دست دادن یک لوب یا یک ریه کامل، به ویژه در یک نوزاد یا در فردی که بیماری ریوی دارد، می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
آیا می توان از چسبندگی ریه جلوگیری کرد؟
تمرینات تنفس عمیق و سرفه بعد از جراحی می تواند خطر ابتلا به آتلکتازی را کاهش دهد. اگر سیگار می کشید می توانید با ترک سیگار قبل از هر عملی خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. به بسیاری از بیماران در بیمارستان دستگاهی به نام اسپیرومتر تشویقی ارائه می شود که می تواند شما را به نفس کشیدن عمیق برای پیشگیری و درمان آتلکتازی تشویق کند.
