راهنمای جامع آنتروسکوپی گوارشی : تشخیص و درمان مشکلات گوارشی

آنتروسکوپی (Enteroscopy) یک روش پزشکی پیشرفته و کم‌تهاجمی است که برای بررسی و درمان مشکلات سیستم گوارش، به‌ویژه روده کوچک، استفاده می‌شود. این روش با استفاده از یک ابزار باریک و انعطاف‌پذیر به نام آندوسکوپ، که مجهز به دوربین و نور است، به پزشکان امکان می‌دهد داخل دستگاه گوارش را مشاهده کرده و مشکلات را تشخیص و درمان کنند. در این مقاله، به بررسی جزئیات آنتروسکوپی، کاربردها، مزایا، خطرات و نکات مهم مرتبط با آن می‌پردازیم.

آنتروسکوپی چیست؟

آنتروسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است که برای بررسی بخش‌هایی از دستگاه گوارش، به‌ویژه روده کوچک، استفاده می‌شود. روده کوچک به دلیل طول زیاد (حدود ۶ متر) و موقعیت آن بین معده و روده بزرگ، با روش‌های استاندارد آندوسکوپی (مانند گاستروسکوپی یا کولونوسکوپی) به‌سختی قابل‌بررسی است. آنتروسکوپی با استفاده از آندوسکوپ‌های تخصصی، مانند آندوسکوپ‌های دو بالونه یا رانشی، این امکان را فراهم می‌کند.

انواع آنتروسکوپی

• آنتروسکوپی فوقانی: آندوسکوپ از طریق دهان وارد مری، معده و بخش ابتدایی روده کوچک (ژژونوم) می‌شود.

• آنتروسکوپی تحتانی: آندوسکوپ از طریق مقعد وارد روده بزرگ و بخش انتهایی روده کوچک (ایلئوم) می‌شود.

• آنتروسکوپی دو بالونه: از بالون‌های متصل به آندوسکوپ برای پیشبرد آن در روده کوچک استفاده می‌شود و امکان بررسی عمیق‌تر را فراهم می‌کند.

کاربردهای آنتروسکوپی

آنتروسکوپی برای تشخیص و درمان مشکلات مختلف گوارشی به کار می‌رود. برخی از شایع‌ترین کاربردها عبارتند از:

۱. تشخیص

• شناسایی خونریزی‌های گوارشی با منشأ ناشناخته

• تشخیص بیماری‌های التهابی روده (مانند بیماری کرون)

• بررسی تومورها یا ضایعات غیرطبیعی در روده کوچک

• تشخیص پولیپ‌ ها یا زخم‌های گوارشی

• شناسایی علل سوءجذب مواد مغذی

۲. درمان

• برداشتن پولیپ‌ها

• توقف خونریزی‌های گوارشی با روش‌هایی مانند کوتر کردن

• نمونه‌برداری (بیوپسی) از بافت‌های مشکوک برای آزمایش

• خارج کردن اجسام خارجی گیرکرده در روده

مزایای آنتروسکوپی

آنتروسکوپی نسبت به روش‌های سنتی جراحی گوارشی مزایای متعددی دارد:

• کم‌تهاجمی بودن: نیازی به برش‌های بزرگ ندارد و از طریق مسیرهای طبیعی بدن انجام می‌شود.

• دقت بالا: تصاویر ویدیویی باکیفیت به پزشک امکان تشخیص دقیق‌تر را می‌دهد.

• کاهش عوارض: خطر عفونت و خونریزی نسبت به جراحی باز کمتر است.

• دوره نقاهت کوتاه‌تر: بیماران معمولاً در همان روز یا روز بعد مرخص می‌شوند.

خطرات و عوارض احتمالی

اگرچه آنتروسکوپی روشی ایمن است، اما ممکن است با عوارضی همراه باشد:

• خونریزی: به‌ویژه در صورت نمونه‌برداری یا درمان ضایعات

• سوراخ شدن روده: در موارد نادر، آندوسکوپ ممکن است به دیواره روده آسیب برساند.

• عفونت: احتمال عفونت در محل ورود آندوسکوپ یا در بدن وجود دارد.

• عوارض بیهوشی: در صورت استفاده از بیهوشی عمومی یا آرام‌بخش، ممکن است عوارض مرتبط رخ دهد.

آمادگی برای آنتروسکوپی

برای انجام آنتروسکوپی، بیماران باید مراحل زیر را طی کنند:

1. مشاوره پزشکی: پزشک تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی کرده و آزمایش‌های لازم (مانند آزمایش خون) را تجویز می‌کند.

2. دستورالعمل‌های پیش از عمل:

   • توقف مصرف داروهای رقیق‌کننده خون (مانند آسپرین) چند روز قبل از عمل

   • ناشتا بودن از شب قبل (عدم مصرف غذای جامد یا مایعات غیرشفاف)

   • مصرف مایعات شفاف (مانند آب) تا چند ساعت قبل از عمل

3. هماهنگی برای بعد از عمل: به دلیل استفاده از آرام‌بخش یا بیهوشی، بیمار باید همراه داشته باشد تا پس از عمل به خانه بازگردد.

روند انجام آنتروسکوپی

1. بیهوشی یا آرام‌بخش: بسته به نوع آنتروسکوپی، از بیهوشی عمومی یا آرام‌بخش وریدی استفاده می‌شود.

2. ورود آندوسکوپ: آندوسکوپ از طریق دهان یا مقعد وارد بدن شده و به سمت روده کوچک هدایت می‌شود.

3. بررسی و درمان: پزشک با استفاده از تصاویر زنده، روده را بررسی کرده و اقدامات لازم (مانند بیوپسی یا توقف خونریزی) را انجام می‌دهد.

4. اتمام عمل: آندوسکوپ خارج شده و بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود.

بهبودی و مراقبت‌های پس از آنتروسکوپی

• استراحت: بیماران معمولاً چند ساعت پس از عمل تحت نظر هستند و می‌توانند همان روز به خانه بازگردند.

• رژیم غذایی: پزشک ممکن است رژیم غذایی سبک (مایعات شفاف) را برای ۲۴ ساعت توصیه کند.

• علائم هشدار: در صورت بروز علائمی مانند تب، درد شدید شکمی، یا خونریزی، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

• پیگیری پزشکی: جلسات بعدی برای بررسی نتایج بیوپسی یا وضعیت بهبودی ضروری است.

چه کسانی کاندیدای آنتروسکوپی هستند؟

آنتروسکوپی برای افرادی مناسب است که:

• علائم گوارشی غیرقابل‌توجیه مانند خونریزی، درد مزمن شکمی یا اسهال دارند.

• نتایج آزمایش خون غیرطبیعی (مانند بالا بودن گلبول‌های سفید) نشان‌دهنده مشکل گوارشی باشد.

• نیاز به بررسی دقیق‌تر روده کوچک به دلیل بیماری‌های مشکوک (مانند کرون یا تومور) دارند.

تفاوت آنتروسکوپی با سایر روش‌های آندوسکوپی

• گاستروسکوپی: برای بررسی مری، معده و بخش ابتدایی روده کوچک.

• کولونوسکوپی: برای بررسی روده بزرگ.

• آنتروسکوپی: به‌طور خاص برای روده کوچک طراحی شده و توانایی بررسی عمیق‌تر این بخش را دارد.

نکات مهم برای بیماران

• انتخاب پزشک متخصص: انجام آنتروسکوپی توسط متخصص گوارش با تجربه (گاستروانترولوژیست) خطر عوارض را کاهش می‌دهد.

• رعایت دستورات پزشک: آمادگی صحیح قبل از عمل و مراقبت‌های بعد از آن برای موفقیت آمیز بودن ضروری است.

• مشاوره پیش از عمل: بیماران باید در مورد تمام داروها و شرایط پزشکی خود با پزشک صحبت کنند.

سؤالات متداول

۱. آیا آنتروسکوپی دردناک است؟

با استفاده از آرام‌بخش یا بیهوشی، بیماران معمولاً دردی احساس نمی‌کنند. ممکن است پس از عمل احساس ناراحتی خفیف یا نفخ داشته باشند.

۲. چه مدت طول می‌کشد تا بهبود یابم؟

اکثر بیماران در همان روز به فعالیت‌های سبک بازمی‌گردند، اما بهبودی کامل ممکن است چند روز طول بکشد.

۳. آیا آنتروسکوپی تحت پوشش بیمه است؟

در بسیاری از موارد، اگر آنتروسکوپی برای تشخیص یا درمان ضروری باشد، تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. با شرکت بیمه خود مشورت کنید.

نتیجه‌گیری

آنتروسکوپی یک روش کلیدی در تشخیص و درمان مشکلات روده کوچک است که به دلیل کم‌تهاجمی بودن و دقت بالا، جایگاه ویژه‌ای در پزشکی مدرن دارد. این روش به بیماران کمک می‌کند تا بدون نیاز به جراحی باز، مشکلات گوارشی خود را شناسایی و درمان کنند. اگر علائم گوارشی غیرمعمول دارید، با یک متخصص گوارش مشورت کنید تا بررسی کنید آیا آنتروسکوپی برای شما مناسب است یا خیر.

منبع : hopkinsmedicine