ایدز چگونه منتقل می شود؟

ایدز ویروسی است که می‌تواند از طریق مایعات بدن مانند مایع منی، خون، ترشحات واژن و شیر مادر از فرد مبتلا به ایدز به فرد بدون آن منتقل شود. انتقال ایدز بیشتر در طول رابطه جنسی محافظت‌نشده، عمدتا مقعدی و واژینال منتقل می‌شود، اما به طور موثر از طریق سوزن‌های مشترک نیز منتقل می‌شود. همچنین می تواند از طریق جفت در دوران بارداری یا در حین زایمان، به دلیل قرار گرفتن در معرض خون یا مایع واژن یا در دوران شیردهی از مادر به کودک منتقل شود.

برخی از روش های انتقال کارآمدتر از سایرین هستند. برای انتقال ایدز، ویروس باید با غشاهای مخاطی متخلخل (مانند غشاهای موجود در رکتوم و واژن) در تماس باشد، از شکستگی‌ها و پارگی‌ها در بافت‌ها عبور کند (مثلاً در حین مقاربت) یا وارد غشاهای مخاطی متخلخل شود. جریان خون به طور مستقیم (مانند سوزن های مشترک).

علاوه بر این، باید مقادیر زیادی از ویروس وجود داشته باشد تا بتواند دفاع ایمنی خط مقدم بدن را نقض کند. به همین دلیل است که ایدز نمی تواند از طریق بزاق، که محیط آن با ویروس خصمانه است، یا زمانی که ویروس به طور کامل سرکوب شده است (غیرقابل شناسایی) در یک فرد HIV مثبت تحت درمان ضد رتروویروسی منتقل شود.

چهار شرط وجود دارد که باید برای عفونت ایدز رعایت شود :

باید مایعات بدن وجود داشته باشد که ویروس بتواند در آن رشد کند. ایدز نمی تواند در هوای آزاد یا در قسمت هایی از بدن با محتوای اسید بالا مانند معده یا مثانه رشد کند.

باید مسیری برای انتقال ویروس وجود داشته باشد که از طریق آن وارد بدن شود. راه های اصلی انتقال شامل رابطه جنسی، سوزن های مشترک و عفونت های مادر به کودک است.

در نزدیکی محل ورود باید سلول های ایمنی وجود داشته باشد. این به ویروس اجازه می دهد تا پس از ورود به بدن، نفوذ کند.

باید مقادیر کافی از ویروس در مایعات بدن وجود داشته باشد. این مقادیر، که با بار ویروسی اندازه‌گیری می‌شوند، می‌توانند در مایعات بدن مانند خون و مایع منی زیاد و در اشک و بزاق کم تا وجود نداشته باشند.

رابطه جنسی مقعدی

رابطه جنسی مقعدی راه اصلی انتقال ایدز در ایالات متحده است که با سرعت ۱۸ برابر بیشتر از رابطه جنسی واژینال اتفاق می افتد. نسبت به بافت های واژن شکننده تر و در برابر پارگی آسیب پذیرتر هستند.

ریز اشک‌های کوچکی که معمولاً در حین مقاربت مقعدی ایجاد می‌شوند به سادگی اجازه می‌دهند ویروس‌های بیشتری وارد بدن شوند. آنها همچنین خون بالقوه آلوده شریک گیرنده را در معرض شریک وارد کننده قرار می دهند و در نتیجه به شریک واردکننده منتقل می شود. علاوه بر این، بسیاری از افرادی که رابطه جنسی مقعدی دارند، اغلب قبل از مقاربت دوش می گیرند و لایه مخاطی را که ممکن است مانع انتقال ایدز شود، از بین می برند.

این آسیب‌پذیری‌ها به توضیح اینکه چرا نرخ عفونت در ایالات متحده در میان مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM) بالاتر است، کمک می‌کند. بین ۱۶ تا ۳۳ درصد از زوج‌های دگرجنس‌گرا، اغلب بدون کاندوم، رابطه جنسی مقعدی نیز دارند.

اگر شریک واردکننده ختنه نشده باشد، خطر بیشتر می‌شود، زیرا میکروب‌های زیر پوست ختنه‌گاه می‌توانند ریزش (اخراج) ویروس را در مایعات منی افزایش دهند.

رابطه جنسی واژینال

رابطه جنسی واژینال دومین راه رایج انتقال ایدز در ایالات متحده است. در بسیاری از نقاط جهان در حال توسعه، رابطه جنسی واژینال راه اصلی انتقال است و زنان به طور نامتناسبی در مقایسه با مردان تحت تأثیر قرار می گیرند.

زنان به چند دلیل آسیب پذیرتر هستند :

سطح قرار گرفتن در داخل واژن بیشتر از آلت تناسلی است.

واژن و دهانه رحم در برابر عفونت‌های رایج مانند واژینوز باکتریایی و کاندیدیازیس (عفونت مخمری) آسیب‌پذیر هستند، که هر دو بافت‌های ظریف را در معرض خطر قرار می‌دهند.

در طول رابطه جنسی محافظت نشده، انزال اغلب می تواند برای مدت طولانی در داخل واژن باقی بماند.

دوش واژن قبل از رابطه جنسی می تواند مخاط محافظ را از بین ببرد.

این بدان معنا نیست که شریک مرد بدون خطر است، به خصوص مردان ختنه نشده. محیط غنی از باکتری در زیر پوست ختنه گاه با افزایش تعداد گلبول های سفید خون به نام سلول های لانگرهانس که در خود پوست قرار دارند، عفونت را تسهیل می کند. این سلول‌ها می‌توانند ناخواسته HIV را «گرفتن» و به داخل بدن بکشند

بیماری‌های مقاربتی (STDs) مانند کلامیدیا، سوزاک و سیفلیس می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را در مردان و زنان افزایش دهند، چه از طریق افزایش ریزش ویروس در افراد مبتلا به ایدز یا به خطر انداختن بافت‌های تناسلی در افراد فاقد.

رابطه جنسی دهانی

رابطه جنسی دهانی یک راه ناکارآمد برای انتقال ایدز است، چه رابطه جنسی دهانی با آلت تناسلی، رابطه جنسی دهانی واژینال، یا رابطه جنسی دهانی مقعدی. اجماع علمی فعلی این است که انتقال ایدز در بین افرادی که به طور انحصاری در رابطه جنسی دهانی شرکت می کنند بعید است.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ در مجله AIDS نشان می دهد که خطر ابتلا به عفونت از رابطه جنسی دهانی بین یک شریک پذیرنده ایدز منفی و یک شریک مثبت ایدز بین ۰٪ و ۰.۴٪ معلق است.

این بدان معنا نیست که افراد می توانند بدون مجازات رابطه جنسی دهانی داشته باشند. بریدگی ها، خراشیدگی ها و زخم های روی اندام تناسلی یا دهان می توانند به طور بالقوه خطر عفونت را افزایش دهند، همانطور که بیماری های مقاربتی یا قاعدگی می توانند خطر عفونت را افزایش دهند.

سایر بیماری های مقاربتی غیر از ایدز نیز می توانند از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شوند، از جمله کلامیدیا، سوزاک، تبخال، ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی) و سیفلیس. ابتلا به STD به طور مستقل خطر ابتلا به ایدز را افزایش می دهد.

مصرف تزریقی مواد مخدر

تزریق سوزن مشترک یک راه بسیار مؤثر برای انتقال ایدز است که مستقیماً ویروس را از خون یک فرد به خون فرد دیگر تلقیح می کند.

در ایالات متحده، بحران فزاینده مواد افیونی باعث افزایش عفونت ایدز شده است. یکی از شایع ترین شیوع ایدز در سال ۲۰۱۵ رخ داد که ۷۹ مورد عفونت در شهر آستین، ایندیانا (جمعیت ۴۲۹۵ نفر) گزارش شد که همه آنها به استفاده مشترک از سوزن در میان کاربران تفریحی اکسی مورفون نسبت داده شد.

حتی در میان مصرف‌کنندگان استروئید آنابولیک، تعداد افرادی که سوزن‌های مشترک دارند، افزایش یافته است، طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ در مجله پزشکی بریتانیا، تقریباً از هر ۱۰ یک نفر به ایدز مبتلا می‌شود.

انتقال خون و پیوند

در اوایل اپیدمی ایدز در دهه ۱۹۸۰ تا اوایل دهه ۱۹۹۰، افراد زیادی به دلیل انتقال خون آلوده به ایدز آلوده شده بودند. قبل از سال ۱۹۹۲، هیچ ابزار غربالگری برای اطمینان از اینکه خون ایالات متحده، از جمله فاکتورهای انعقادی و پلاسما، عاری از ویروس است، وجود نداشت.

این خطر در دهه های اخیر به دلیل پیشرفت در فناوری های تشخیص و غربالگری جهانی اهدای خون و بافت در ایالات متحده و سایر کشورها به طور چشمگیری کاهش یافته است. این نه تنها شامل غربالگری HIV بلکه سایر عفونت های منتقله از خون مانند هپاتیت B و هپاتیت C می شود.

خطر در خارج از ایالات متحده می تواند به طور چشمگیری متفاوت باشد. به عنوان مثال، در مصر از هر چهار عفونت ایدز، یک مورد نتیجه انتقال خون است. در مقابل در آفریقای جنوبی، کشوری که بالاترین میزان بروز ایدز در جهان را دارد، خطر انتقال نزدیک به یک مورد از هر ۷۶۰۰۰ تزریق است.

بارداری

همانند انتقال خون، خطر ابتلا به ایدز از مادر به کودک در سال‌های اولیه همه‌گیری جهانی بالا بود. امروزه، به دلیل غربالگری معمول ایدز در افراد باردار و استفاده از داروهای ضد رتروویروسی برای جلوگیری از انتقال عمودی (از مادر به کودک)، این خطر حتی در مناطق سخت آسیب دیده آفریقا به طرز چشمگیری کاهش یافته است.

هنگامی که انتقال اچ آی وی اتفاق می افتد، معمولاً در هنگام زایمان با پارگی غشاها اتفاق می افتد، که نوزاد را در معرض خون آلوده به ایدز و مایعات واژن قرار می دهد. قبل از این، ایدز به طور کلی از جفت از مادر به کودک عبور نمی کند، مگر اینکه جداشدگی جفت، پارگی زودرس غشاها یا مشکلی مشابه وجود داشته باشد.

حتی در این صورت، استفاده از داروهای ضد رتروویروسی در فرد باردار می تواند خطر انتقال عمودی را تا ۹۵ درصد با سرکوب ویروس تا سطوح غیرقابل تشخیص کاهش دهد.

ایدز می‌تواند از طریق شیر مادر نیز منتقل شود، و در ایالات متحده، به افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی به طور معمول توصیه می‌شود که از شیردهی صرف نظر از درمان ایدز یا داشتن بار ویروسی غیرقابل تشخیص خودداری کنند. (همان توصیه ها به کشورهای در حال توسعه تعمیم داده نمی شود، جایی که مزایای تغذیه نوزادان بیشتر از خطرات آن است.)

سایر علل احتمالی

علل کمتر شایع دیگری برای انتقال ایدز وجود دارد که خطر ابتلا به ایدز برای آنها بعید است اما ممکن است. این موارد شامل قرار گرفتن در معرض شغلی، روش های دندانپزشکی، سوراخ کردن بدن و خالکوبی، و اسباب بازی های جنسی مشترک است.

قرارگیری در معرض بیماری در محل کار

انتقال ایدز از صدمات ناشی از سوزن یا سایر تماس های شغلی می تواند کارکنان مراقبت های بهداشتی را در معرض خطر قرار دهد. با این اوصاف، خطر ابتلا به ایدز در اثر آسیب سوزن کمتر از یک در ۱۰۰۰ است، در حالی که تماس با مایعات بدن آلوده به ایدز روی پوست دست نخورده حتی کمتر است.

تا به امروز تنها ۵۸ مورد انتقال شغلی ایدز تایید شده است. اعتقاد بر این است که برخی دیگر با یک دوره ۲۸ روزه ضد رتروویروسی به نام پیشگیری پس از مواجهه با ایدز از آنها جلوگیری شده است.

روش های دندانپزشکی

در روزهای اولیه بحران ایدز، زمانی که زنی از پنسیلوانیا به نام کیمبرلی برگالیس ادعا کرد که از طریق یک عمل دندانپزشکی به ایدز مبتلا شده است، تیتر اخبار شد. با توجه به اینکه Bergalis در گزارش قبلی عفونت های مقاربتی ناکام ماند، این ادعاها مشکوک تلقی شدند.

از آن زمان تاکنون، ادعاهای متعددی وجود داشته است اما هیچ مورد مستندی مبنی بر انتقال ایدز در بین بیماران دندانپزشکی وجود ندارد. از هشت مورد گزارش شده در بین دندانپزشکان، هیچکدام به عنوان انتقال در طی یک عمل دندانپزشکی تایید نشده اند.

اسباب بازی های جنسی مشترک

اسباب بازی های جنسی به طور کلی به عنوان نوعی از رابطه جنسی ایمن در نظر گرفته می شود. با این اوصاف، اسباب‌بازی‌های داخلی مشترک مانند دیلدوها به دلیل قرار گرفتن در معرض خون و سایر مایعات بدن به طور بالقوه ناامن در نظر گرفته می‌شوند.

تا به امروز، خطر ابتلا به ایدز از اسباب‌بازی‌های مشترک نامشخص است، زیرا اسباب‌بازی‌ها به ندرت تنها شکل رابطه جنسی هستند. این فعالیت‌ها از نظر تئوری می‌توانند عفونت را تقویت کنند، اما مطالعات هنوز این را تایید نکرده‌اند.

پیرسینگ و خالکوبی بدن

در حالی که از نظر تئوری امکان پذیر است، خطر ابتلا به ایدز ناشی از سوراخ کردن بدن و خالکوبی به دلیل مجوز و مقررات سختگیرانه پزشکان در صنعت کم است.

در میان پزشکان غیرمجاز که به شیوه‌های استریل‌سازی و بهداشتی در صنعت پایبند نیستند، خطر به طور بالقوه بالاتر است، اگرچه مشخص نیست چقدر است.