بیماری چشمی آب سیاه (گلوکوم) یک بیماری چشمی مزمن و پیشرونده است که در اثر آسیب به عصب بینایی ایجاد می شود که منجر به از دست دادن میدان بینایی می شود. یکی از عوامل خطر مهم فشار چشم است. یک ناهنجاری در سیستم زهکشی چشم می تواند باعث تجمع مایع شود که منجر به فشار بیش از حد می شود که باعث آسیب به عصب بینایی می شود. عصب بینایی دسته ای از رشته های عصبی است که شبکیه را به مغز متصل می کند. این آسیب منجر به از دست دادن بینایی می شود.
از دست دادن بینایی از لبه های میدان بینایی شروع می شود و به آرامی بینایی مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد. ماه ها تا سال ها پس از وقوع آسیب عصبی طول می کشد تا متوجه علائم شوید. هنگامی که بینایی از بین می رود، نمی توان آن را بازیابی کرد.
انواع بیماری چشمی آب سیاه
گلوکوم با زاویه باز
رایج ترین شکل آب سیاه، این نوع به دلیل آسیب به فیلتر کانال های تخلیه چشم ایجاد می شود.
گلوکوم زاویه بسته
این نوع آب سیاه چشم به دلیل انسداد سریع کانال های تخلیه چشم به دلیل زاویه بسته یا باریک بین عنبیه و قرنیه که فیلتر در آن قرار دارد ایجاد می شود.
گلوکوم با فشار کم یا فشار طبیعی
نوعی از گلوکوم است که در آن آسیب به عصب بینایی بدون اینکه فشار چشم از محدوده طبیعی آن فراتر رود، رخ می دهد.
گلوکوم مادرزادی
نوعی آب سیاه که در نوزادان زمانی رخ می دهد که کانال های زهکشی نادرست یا توسعه نیافته در چشم در دوران بارداری وجود داشته باشد.
گلوکوم یوویتیک (التهابی)
این نوع گلوکوم ناشی از اختلالات خودایمنی و التهابی است.
گلوکوم نئوواسکولار
نوعی از بیماری آب سیاه چشم همراه با دیابت کنترل نشده و سایر شرایطی که به عروق خونی بدن آسیب می رساند.
علت آب سیاه چشم چیست؟
عوامل زیادی منجر به آب سیاه می شود. در حالی که افزایش فشار چشم تنها عامل خطر قابل اصلاح شناخته شده در این زمان است، گلوکوم همچنین می تواند با فشار طبیعی چشم ایجاد شود.
عوامل خطر آب سیاه چیست؟
هر کسی ممکن است به آب سیاه چشم مبتلا شود. با این حال، برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر هستند. عوامل خطر برای عبارتند از :
سن. افراد ۶۰ ساله و بالاتر بیشتر در معرض خطر ابتلا به گلوکوم هستند.
سابقه خانوادگی. افرادی که سابقه خانوادگی گلوکوم دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند، به خصوص آنهایی که خواهر یا برادری دارند که این بیماری را دارند.
فشار بالای مایع داخل چشم. افرادی که فشار مایع داخل چشم دارند بیشتر در معرض خطر هستند.
کاهش ضخامت قرنیه. افرادی که قرنیه نازک‌تری دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به گلوکوم هستند.
هر کسی در این گروه های خطر باید یک معاینه چشم سالانه انجام دهد.
آب سیاه چشم چه علائمی دارد؟
بیشتر افراد مبتلا به این بیماری چشم می شوند تا زمانی که بینایی خود را از دست ندهند متوجه علائم نمی شوند. از آنجایی که آب سیاه به فیبرهای عصبی بینایی آسیب می رساند، ممکن است نقاط کور کوچک شروع به ایجاد کنند. این لکه ها معمولا در کنار یا در دید محیطی ایجاد می شوند. بسیاری از مردم تا زمانی که آسیب قابل توجهی به عصب بینایی اتفاق افتاده باشد متوجه نقاط کور نمی شوند. هنگامی که کل عصب از بین می رود، کوری می تواند ایجاد شود.
علائم گلوکوم حاد بسته
آب سیاه حاد زاویه بسته، علائم قابل توجهی ایجاد می کند. این به این دلیل است که فشار سریع در چشم ایجاد می شود. هر فردی ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند که عبارتند از :
تاری یا باریک شدن میدان دید
درد چشم شدید
دیدن هاله یا “رنگین کمان” در اطراف نورها
حالت تهوع و استفراغ
سردرد
علائم گلوکوم حاد زاویه بسته ممکن است شبیه علائم سایر مشکلات چشمی باشد. دریافت سریع مراقبت های پزشکی در اولین مشاهده علائم می تواند به پیشگیری از نابینایی کمک کند.
تشخیص آب سیاه چشم
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی چشم شما سابقه پزشکی کامل شما را می گیرد و چشمان شما را معاینه می کند. همچنین ممکن است آزمایش‌های زیر را برای تشخیص آب سیاه چشم انجام دهید :
تست بینایی. آزمایش نمودار چشمی رایج میزان دید شما را در فواصل مختلف اندازه گیری می کند.
گشاد شدن مردمک چشم. مردمک چشم با قطره های چشمی باز می شود تا عصب بینایی و شبکیه چشم از نزدیک بررسی شود.
میدان بصری. این تست دید جانبی یا محیطی فرد را اندازه گیری می کند. از دست دادن دید محیطی ممکن است به این معنی باشد که فرد مبتلا به گلوکوم است.
تونومتری. این تست استاندارد فشار مایع داخل چشم را تعیین می کند.
تصویربرداری از عصب بینایی. عکس هایی از عصب بینایی برای نشان دادن مناطق آسیب دیده گرفته می شود.
گونیوسکوپی : عدسی بر روی چشم قرار می گیرد تا به ناحیه ای به نام زاویه زهکشی نگاه کند. این جایی است که مایع از چشم خارج می شود. این آزمایش باز یا بسته بودن زهکشی را مشخص می کند و اینکه آیا آسیبی رخ داده است.
Pachymetry : اندازه گیری ضخامت قرنیه انجام می شود.
آب سیاه چشم درمان دارد؟
اگرچه هیچ درمان پایداری برای گلوکوم وجود ندارد، درمان زودهنگام اغلب می تواند آن را کنترل کند. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروها. برخی از داروها باعث می شوند چشم مایع کمتری تولید کند، در حالی که برخی دیگر با کمک به تخلیه مایع از چشم، فشار را کاهش می دهند.
عمل جراحی. هدف از جراحی ایجاد دهانه جدیدی برای خروج مایع از چشم است. این کار را می توان با ایجاد گذرگاهی برای زهکشی یا کاشت یک شانت برای کمک به تخلیه مایع انجام داد.
عمل لیزر. چندین نوع عمل آب سیاه با استفاده از لیزر برای درمان استفاده می شود.
جراحی آب مروارید، نشان داده شده است که جراحی آب مروارید فشار چشم را در اکثر بیماران آب مروارید کاهش می دهد و در برخی شرایط ممکن است به عنوان درمانی برای گلوکوم استفاده شود.
در برخی موارد، یک عمل جراحی برای کاهش سرعت پیشرفت گلوکوم کافی نیست. ممکن است تکرار جراحی و یا ادامه درمان با داروها ضروری باشد.
بدون درمان، بیماری آب سیاه چشم می تواند باعث کوری دائمی شود.
منبع : hopkinsmedicine
