آلزایمر چیست و چگونه به وجود می آید

بیماری آلزایمر یک اختلال مغزی است که نمی توان آن را متوقف کرد یا معکوس کرد. این بیماری حافظه، تفکر، یادگیری و مهارت های سازماندهی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و در نهایت بر توانایی فرد برای انجام فعالیت های ساده روزانه تاثیر می گذارد. بیماری آلزایمر بخشی طبیعی از روند پیری نیست.

آلزایمر بیماری است که علائم آن در طول زمان بدتر می شود. در واقع، دانشمندان بر این باورند که روند بیماری ممکن است ۱۰ سال یا بیشتر قبل از ظهور اولین علائم بیماری آلزایمر ادامه یابد.

هنگامی که مشکلات حافظه قابل توجه هستند، اغلب به عنوان اختلال شناختی خفیف (MCI) شناسایی می شوند. در این مرحله، عملکرد فکری تحت تأثیر قرار می گیرد، اما توانایی عملکرد و زندگی مستقل دست نخورده باقی می ماند زیرا مغز تغییرات مرتبط با بیماری را جبران می کند.

در برخی افراد، MCI می تواند در این مرحله ثابت بماند. با این حال، افراد مبتلا به MCI در معرض خطر بالایی برای پیشرفت به زوال عقل هستند. بیماری آلزایمر شایع ترین شکل زوال عقل است. (زوال عقل همچنین می تواند به دلایل مختلفی مانند بیماری پارکینسون، زوال عقل با اجسام لوی، زوال عقل عروقی، دمانس پیشانی گیجگاهی و غیره باشد.) در دمانس برخلاف MCI، عملکرد روزانه تحت تاثیر قرار می گیرد.

از آنجایی که زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر به مراحل پایانی پیشرفت می کند، افراد مبتلا نمی توانند گفتگو کنند، خانواده و دوستان خود را بشناسند یا از خود مراقبت کنند.

علت بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر ناشی از تجمع غیرطبیعی پروتئین ها در مغز است. تجمع این پروتئین ها (به نام پروتئین آمیلوئید و پروتئین تاو) منجر به مرگ سلولی می شود.

مغز انسان شامل بیش از ۱۰۰ میلیارد سلول عصبی و همچنین سلول های دیگر است. سلول های عصبی با هم کار می کنند تا تمام ارتباطات مورد نیاز برای انجام عملکردهایی مانند تفکر، یادگیری، به خاطر سپردن و برنامه ریزی را انجام دهند. دانشمندان بر این باورند که پروتئین آمیلوئید در سلول‌های مغز جمع می‌شود و توده‌های بزرگ‌تری به نام پلاک تشکیل می‌دهد.

الیاف پیچ خورده پروتئین دیگری به نام تاو به شکل درهم پیچیده می شود. این پلاک‌ها و گره‌ها ارتباط بین سلول‌های عصبی را مسدود می‌کنند که مانع از انجام فرآیندهایشان می‌شود. مرگ آهسته و مداوم سلول‌های عصبی، که از یک ناحیه از مغز شروع می‌شود (معمولاً در ناحیه‌ای از مغز که حافظه را کنترل می‌کند) سپس به مناطق دیگر گسترش می‌یابد، منجر به علائمی در بیماران مبتلا به آلزایمر می‌شود.

علائم بیماری آلزایمر چیست؟

علائم بیماری آلزایمر از فردی به فرد دیگر متفاوت است و با گذشت زمان بدتر می شود. علائم بیماری عبارتند از:

از دست دادن حافظه. این معمولا یکی از اولین علائم بیماری آلزایمر است.
قرار دادن اشیا در مکان های عجیب و غریب
سردرگمی در مورد رویدادها، زمان و مکان
سوالات تکراری
مشکل در مدیریت پول و پرداخت قبوض
مشکل در انجام یا طولانی‌ تر شدن انجام کارهای آشنا
گم شدن یا سرگردان شدن
مشکل خواب
تغییرات در شخصیت و رفتار شامل بی قراری، اضطراب و پرخاشگری
داشتن سوء ظن بی اساس نسبت به خانواده، دوستان و مراقبین
قضاوت یا استدلال ضعیف
مشکل در شناخت خانواده و دوستان
مشکل در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات جدید یا رویدادهای اخیر
مشکل در انجام کارهای چند مرحله ای، مانند لباس پوشیدن یا آشپزی
داشتن توهم، هذیان یا پارانویا
مشکل در صحبت کردن یا پیدا کردن کلمات مناسب
مشکل در خواندن، نوشتن و کار با اعداد
مشکل در راه رفتن
مشکل در بلع

بیماری آلزایمر چگونه تشخیص داده می شود؟

این آزمایش‌ها برای تشخیص بیماری آلزایمر یا رد سایر شرایط پزشکی که علائمی مشابه بیماری آلزایمر ایجاد می‌کنند استفاده می‌شوند :

تاریخچه پزشکی

پزشک در مورد شرایط پزشکی فعلی و گذشته، داروهایی که بیمار مصرف می‌کند و سابقه خانوادگی بیماری آلزایمر یا سایر اختلالات حافظه سؤال می‌کند. او همچنین تمام علائم حیاتی فعلی (فشار خون، ضربان قلب، دما، ضربان نبض) را بررسی می‌کند و یک معاینه عصبی (بررسی رفلکس‌ها و هماهنگی، حرکت چشم، گفتار و احساس) انجام می‌دهد.

آزمایش خون و ادرار

این‌ها آزمایش‌های آزمایشگاهی استانداردی هستند که برای رد سایر علل علائم از جمله شمارش خون، سطوح ویتامین، عملکرد کبد و کلیه، تعادل مواد معدنی و آزمایش‌های عملکرد غده تیروئید انجام می‌شوند.

تست وضعیت ذهنی

این آزمون ها شامل آزمون های حافظه، حل مسئله، تمرکز، شمارش و مهارت های زبانی است. این نوع آزمایش می تواند پیشرفت بیماری آلزایمر را نیز بررسی کند.

تست عصب روانشناسی

این آزمون شامل تست هایی برای ارزیابی توجه، حافظه، زبان، توانایی برنامه ریزی و استدلال، توانایی تغییر رفتار و همچنین ثبات شخصیت و عاطفی است. این نوع آزمایش می تواند پیشرفت بیماری آلزایمر را نیز بررسی کند.

ضربه ستون فقرات

این آزمایش که پونکسیون کمری نیز نامیده می‌شود، پروتئین‌های تاو و آمیلوئیدی را که پلاک‌ها و گره‌ها را در مغز افراد مبتلا به آلزایمر تشکیل می‌دهند، بررسی می‌کند.

توموگرافی کامپیوتری (CT)

این اسکن تغییرات فیزیکی را در ساختار بافت مغز که در تغییرات بعدی بیماری آلزایمر مشاهده می‌شود، نشان می‌دهد، از جمله کاهش اندازه مغز (آتروفی)، بزرگ شدن فرورفتگی‌های بافت‌های مغز، و بزرگ شدن حفره‌های پر از مایعات. مغز.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی

این اسکن همچنین می تواند آتروفی مغز را نشان دهد. علاوه بر این، می‌تواند سکته‌های مغزی، تومورها، تجمع مایع در مغز و سایر آسیب‌های ساختاری را که می‌توانند علائمی شبیه به بیماری آلزایمر ایجاد کنند، شناسایی کند.

fMRI (MRI عملکردی)

این یک نوع MRI است که فعالیت مغز را در یک منطقه انتخابی با تشخیص تغییرات در جریان خون اندازه گیری می کند. این آزمایش توسط محققان برای مشاهده چگونگی تغییر مغز در مراحل مختلف بیماری آلزایمر استفاده می شود. همچنین برای ارزیابی درمان های بیماری آلزایمر قبل از اینکه فرد علائمی داشته باشد استفاده می شود.

توموگرافی گسیل پوزیترون

این اسکن فعالیت غیرعادی مغز را در یک فرد مبتلا به بیماری آلزایمر نشان می دهد. همچنین می تواند به تشخیص بیماری آلزایمر در مقابل سایر اشکال زوال عقل کمک کند.

آمیلوئید PET

این اسکن تجمع پروتئین آمیلوئید را در مغز نشان می دهد.

FDG PET

این اسکن نشان می دهد که سلول های مغز تا چه حد از گلوکز استفاده می کنند. کاهش جذب گلوکز نشانه بیماری آلزایمر است.

بیماری آلزایمر چگونه درمان می شود؟

هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما داروهای موجود به طور موقت بدتر شدن علائم زوال عقل را کاهش می دهند و به مشکلات رفتاری که ممکن است در طول بیماری ظاهر شوند کمک می کنند.

چهار دارو که دو دسته دارویی را نشان می دهند در حال حاضر توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان علائم بیماری آلزایمر تایید شده اند. این داروها مهارکننده های کولین استراز و آنتاگونیست NMDA هستند.

مهارکننده های کولین استراز مهارکننده های کولین استراز همگی برای درمان علائم بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط ​​(AD) تایید شده اند. مهارکننده های کولین استراز عبارتند از :

دونپزیل (Aricept®) (همچنین مورد تایید FDA برای درمان بیماری های متوسط ​​تا شدید)
پچ ریواستیگمین (Exelon®) و Exelon
گالانتامین (Razadyne®)

این داروها با مسدود کردن عمل استیل کولین استراز، آنزیمی که مسئول تخریب استیل کولین است، عمل می کنند. استیل کولین یکی از مواد شیمیایی است که به ارتباط سلول های عصبی کمک می کند. محققان معتقدند کاهش سطح استیل کولین باعث برخی از علائم بیماری آلزایمر می شود. این داروها با مسدود کردن آنزیم، غلظت استیل کولین را در مغز افزایش می‌دهند. اعتقاد بر این است که این افزایش به بهبود برخی از مشکلات حافظه و کاهش برخی از علائم رفتاری مشاهده شده در بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر کمک می کند.

این داروها بیماری آلزایمر را درمان نمی کنند یا پیشرفت بیماری را متوقف نمی کنند. شایع ترین عوارض جانبی این داروها حالت تهوع و استفراغ و اسهال است. برخی افراد ممکن است کم اشتها، بی خوابی یا خواب های بد ببینند.

آنتاگونیست NMDA ممانتین (Namenda®) توسط FDA برای درمان بیماری آلزایمر متوسط ​​تا شدید تایید شده است. این گلوتامات انتقال دهنده عصبی را از فعال کردن گیرنده های NMDA روی سلول های عصبی مسدود می کند و سلول ها را سالم تر نگه می دارد. این دارو متفاوت از مهارکننده های کولین استراز عمل می کند. ممانتین را می توان به تنهایی یا همراه با یک مهارکننده کولین استراز مصرف کرد.

بیماران مبتلا به آلزایمر متوسط ​​تا شدید که تحت درمان با ممانتین قرار گرفتند در مقایسه با بیمارانی که دارونما مصرف می‌کردند، در مطالعاتی که فعالیت‌های معمول زندگی روزمره مانند غذا خوردن، پیاده‌روی، توالت، حمام کردن و لباس‌پوشیدن را اندازه‌گیری می‌کردند، عملکرد بهتری داشتند. بیماران با عملکرد پایین تر ممکن است بیشترین سود را ببرند.

خلاصه ای از داروها برای درمان علائم بیماری آلزایمر. چهار داروی فعلی که برای بیماری آلزایمر تایید شده اند، اثرات متوسطی در حفظ عملکرد مغز نشان داده اند. آنها ممکن است به کاهش یا تثبیت علائم بیماری آلزایمر برای مدتی کمک کنند. با توجه به عوارض جانبی این داروها (به ویژه عوارض گوارشی) پزشکان و بیماران باید قبل از تجویز در مورد مصرف آنها صحبت کنند. همچنین زمانی که زوال عقل به مراحل پیشرفته رسید این داروها را باید قطع کرد.

مدیریت تغییرات رفتاری داروهایی برای درمان برخی از علائم رفتاری رایج بیماری آلزایمر در دسترس هستند. برای مثال می توان از داروهای ضد افسردگی برای درمان اضطراب، بیقراری، پرخاشگری و افسردگی استفاده کرد. برای درمان بی قراری می توان از داروهای ضد اضطراب استفاده کرد. گاهی اوقات از داروهای ضد تشنج برای درمان پرخاشگری استفاده می شود. از داروهای ضد روان پریشی می توان برای درمان پارانویا، توهم و بی قراری استفاده کرد. برخی از عوارض جانبی این داروها شامل گیجی و سرگیجه است که می تواند خطر افتادن را افزایش دهد. بنابراین این داروها معمولاً یا برای دوره‌های کوتاه مدت استفاده می‌شوند، فقط زمانی که مشکلات رفتاری شدید هستند، و تنها پس از اینکه ابتدا درمان‌های ایمن‌تر و یا سایر درمان‌های غیردارویی امتحان شده باشند.

آیا می توانم خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهم؟

در حالی که برخی از عوامل خطر برای آلزایمر وجود دارد که نمی توانید آنها را تغییر دهید، مانند سن و ژنتیک، ممکن است بتوانید سایر عوامل را برای کمک به کاهش خطر مدیریت کنید.

عوامل خطر برای بیماری آلزایمر عبارتند از :

سن (افزایش سن عامل خطر اصلی است).
ژنتیک
آسیب ضربه ای به سر.
افسردگی.
بیماری های قلبی عروقی و بیماری های عروق مغزی.
فشار خون بالا.
کلسترول بالا.
دیابت.
سیگار کشیدن.
چاقی.

تحقیقات نشان می دهد که داشتن یک سبک زندگی سالم به محافظت از مغز در برابر زوال شناختی کمک می کند. استراتژی های زیر ممکن است به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند :

از نظر ذهنی فعال بمانید : بازی های رومیزی انجام دهید، بخوانید، جدول کلمات متقاطع انجام دهید، یک آلت موسیقی بنوازید یا سرگرمی های دیگری را انجام دهید که به «قدرت مغز» نیاز دارد.

فعالیت بدنی داشته باشید : ورزش باعث افزایش جریان خون و اکسیژن به مغز می شود که ممکن است بر سلامت سلول های مغز تأثیر بگذارد. اگر در فعالیت‌هایی شرکت می‌کنید که خطر آسیب سر را افزایش می‌دهند، از پوشش محافظ سر استفاده کنید.

از نظر اجتماعی فعال بمانید : به طور منظم با دوستان و خانواده صحبت کنید و در فعالیت های گروهی مانند خدمات مذهبی، کلاس های ورزشی، باشگاه های کتاب یا کار داوطلبانه اجتماعی شرکت کنید.

سالم بخورید : رژیم مدیترانه ای یا DASH یا رژیم غذایی سالم دیگری که حاوی آنتی اکسیدان است را دنبال کنید. نوشیدنی های الکلی را در حد اعتدال مصرف کنید.

منبع : my.clevelandclinic