کنترل عفونت در اتاق عمل یکی از اساسی‌ترین ارکان حفظ سلامت بیماران و پیشگیری از عوارض جراحی است. با توجه به اینکه در حین جراحی، بدن به طور مستقیم در معرض عوامل بیماری‌زا قرار می‌گیرد، رعایت پروتکل‌های دقیق بهداشتی و استفاده از ابزارهای مناسب برای کنترل عفونت ضروری است. در این مقاله به بررسی اهمیت کنترل عفونت در اتاق عمل، روش‌های پیشگیری و ابزارهای کلیدی مورد استفاده در این فرآیند خواهیم پرداخت.
اهمیت کنترل عفونت در اتاق عمل
کنترل عفونت در اتاق عمل از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اتاق عمل محیطی است که در آن بیماران مستعدترین وضعیت را برای ورود میکروارگانیسم‌ها به بدن دارند. در طول جراحی، پوست و بافت‌های بدن که به طور طبیعی یک سد دفاعی در برابر عوامل بیماری‌زا هستند، باز می‌شوند و این شرایط امکان انتقال عفونت‌ها از تجهیزات، پرسنل یا محیط به بدن بیمار را فراهم می‌کند. هرگونه عفونت جراحی می‌تواند به عواقب جدی مانند طولانی شدن مدت زمان بستری، نیاز به درمان‌های اضافی، ایجاد عوارض شدید یا حتی مرگ بیمار منجر شود.
اهمیت کنترل عفونت نه تنها در کاهش میزان عوارض پس از عمل است، بلکه بر کاهش هزینه‌های درمانی و افزایش ایمنی عمومی نیز تأثیرگذار است. استفاده از تجهیزات استریل و پروتکل‌های دقیق بهداشتی از جمله کاورهای جراحی یکبارمصرف به جلوگیری از آلودگی کمک می‌کند و خطر عفونت‌های بیمارستانی را به حداقل می‌رساند. در نهایت، کنترل دقیق عفونت‌ها به بهبود نتایج درمانی، کاهش مرگ و میر و افزایش اعتماد بیماران به خدمات درمانی کمک می‌کند.
محصولات کنترل عفونت در اتاق عمل
سه محصول کلیدی مورد استفاده در اتاق عمل و مراکز درمانی که به حفظ استریلیته محیط کمک می‌کنند و در سبد محصولات تولیدی شرکت آسیا جراح پیشرو قرار دارند، عبارتند از:
۱-ست پانسمان
ست پانسمان یکی از ابزارهای کلیدی در پیشگیری و کنترل عفونت‌های مرتبط با زخم است. این ست شامل مجموعه‌ای استریل از ابزارهای یکبارمصرف مورد نیاز برای مراقبت از زخم‌ها است. این محصول با ایجاد یک محیط تمیز و استریل به پیشگیری از بروز عفونت و تسهیل روند بهبود زخم کمک می‌کند. استفاده از این محصول به تسریع فرآیند بهبودی بیمار کمک می‌کند و نقش مهمی در پیشگیری از عفونت‌های مرتبط با زخم ایفا می‌کند. ست پانسمان در فرایند تعویض بانداژ، بستن زخم‌ها، سوختگی‌ها، بخیه زدن، سونداژ و غیره کاربرد دارد و به دلیل سادگی استفاده، احتمال بروز خطاهای بهداشتی و عفونت‌ها را کاهش می‌دهد.
۲-استریل دریپ
استریل دریپ یک پوشش شفاف و پلیمری است که برای محافظت از موضع جراحی طراحی شده است. این محصول به عنوان یک مانع فیزیکی عمل می‌کند و به لبه‌های شان‌ها و نواحی جراحی چسبانده می‌شود تا از ورود میکروارگانیسم‌ها و عوامل بیماری‌زا به ناحیه عمل جلوگیری کند. استفاده از استریل دریپ به حفظ استریلیته محل جراحی کمک کرده و خطر عفونت‌های پس از عمل را به حداقل می‌رساند.
۳-کاورهای جراحی
این کاورها برای محافظت از تجهیزات جراحی که امکان استریل شدن ندارند و یا استریل کردن آن‌ها بسیار سخت و زمانگیر است، استفاده می‌شوند و از انتقال میکروب‌ها و ذرات آلوده به آن‌ها جلوگیری می‌کنند. کاورهای یکبارمصرف با ایجاد یک سد فیزیکی، نقش حیاتی در کنترل عفونت‌های مربوط به اتاق عمل ایفا می‌کنند. این محصولات با هدف حفظ استریلیته تجهیزات اتاق عمل و جلوگیری از انتقال میکروب‌ها طراحی شده‌اند و بخش مهمی از پروتکل‌های کنترل عفونت در اتاق عمل محسوب می‌شوند.
کاور جراحی چیست؟
کلیه ابزارهای مصرفی و تجهیزات اتاق عمل حین جراحی باید به صورت استریل به کار گرفته شوند. اما در خصوص تجهیزات بزرگ مانند میکروسکوپ جراحی، دستگاه سی آرم و همچنین ابزارهایی نظیر آندوسکوپ‌ها، سنسورها و پروب‌ها و غیره فرآیند استریل کردن ممکن است بسیار دشوار، پرهزینه و زمان بر باشد. علاوه بر این، برخی از این تجهیزات به روش‌های استریلیزاسیون خاصی نیاز دارند که در تمامی مراکز درمانی موجود نمی‌باشد.
بهترین راه حل برای رفع این مشکل، استفاده از کاورهای پلاستیکی یکبارمصرف است که به طور ویژه برای پوشش‌دهی این دستگاه‌ها طراحی شده‌اند. این کاورها که به صورت استریل عرضه می‌شوند از آلوده شدن تجهیزات اتاق عمل جلوگیری می‌کنند و ایمنی بیمار را حین عمل حفظ می‌نمایند. این کاورها از جنس پلاستیک نرم، شفاف و نفوذناپذیر ساخته می‌شوند و به طور خاص برای محافظت از تجهیزات اتاق عمل در برابر آلودگی‌ها و عفونت‌های موجود در اتاق عمل تولید می‌شود.
کاور جراحی برای چه محصولاتی استفاده می‌شود؟
کاور جراحی برای طیف وسیعی از دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از رایج‌ترین کاورهای مورد استفاده در مراکز درمانی عبارتند از:
۱-کاور دوربین لاپاراسکوپی
کاور دوربین لاپاراسکوپی یکی از محصولات پرکاربرد در دسته کاورهای جراحی به حساب می‌آید. این کاور به عنوان یک مانع استریل از دوربین لاپاراسکوپی و کابل آن در برابر خطرات ناشی از میکروارگانیسم‌ها محافظت می‌کند. این کاورهای یکبارمصرف قابلیت استفاده برای انواع مختلف دوربین‌های آندوسکوپی از جمله دوربین‌های آرتروسکوپی، سیستوسکوپی، رکتوسکوپی و هیستروسکوپی را دارند.
۲-کاور سی آرم (فلوروسکوپی)
دستگاه سی آرم به دلیل استفاده مکرر در جراحی‌های مختلف ممکن است در معرض تماس با خون، مایعات بدن و میکروارگانیسم‌ها قرار بگیرد و حفظ استریلیته آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از کاورهای سی آرم یکبارمصرف، بهترین راه حل برای جلوگیری از آلودگی این دستگاه و حفظ استریلیته آن می‌باشد. استفاده از این کاورها نه تنها خطر انتقال آلودگی به محل جراحی را کاهش می‌دهد، بلکه نیاز به استریل کردن دستگاه پس از هر عمل (که تقریباً غیرممکن می‌باشد) را نیز برطرف می‌کند و به این ترتیب شرایط بهداشتی مناسبی را برای جراحی فراهم می‌کند.
۳-کاور میکروسکوپ جراحی
کاور میکروسکوپ یک پوشش استریل و یکبارمصرف است که به منظور جلوگیری از آلودگی میکروسکوپ‌های جراحی استفاده می‌شود. این کاور به گونه‌ای طراحی شده که هیچ‌گونه آلودگی از میکروسکوپ به دست جراح و محیط جراحی انتقال نیابد و از این طریق استریلیته موضع حین عمل حفظ می‌شود. شرکت آسیا جراح پیشرو با تولید کاورهای میکروسکوپ زایس و لایکا که پرمخاطب ترین برندهای میکروسکوپ جراحی هستند به حفظ شرایط استریل و همچنین تضمین کیفیت و حفاظت از این ابزارهای حساس کمک قابل توجهی می‌کند.
۴-کاور دسته چراغ
حین عمل جراحی از چراغ‌های جراحی به منظور ایجاد دید بهتر استفاده می‌شود. اعضای تیم جراحی برای تنظیم زاویه تابش نور دائماً دسته چراغ را لمس می‌کنند. بنابراین دسته چراغ‌های جراحی می‌توانند به راحتی محیط عمل را در معرض آلودگی قرار بدهند. پس باید پس از هر عمل جراحی استریل شوند. اما استفاده از کاور یکبارمصرف دسته چراغ، نیاز به استریلیزاسیون مکرر را از بین می‌برد. این موضوع سبب صرفه‌جویی در هزینه و وقت و افزایش طول عمر دستگاه می‌شود.
۵-کاور پروب سونوگرافی
پروب‌های سونوگرافی یا سایر پروب‌هایی که در جراحی‌ها و معاینات پزشکی به کار می‌روند، باید به طور کامل استریل باشند. استفاده از کاور پروب یکبارمصرف به حفظ شرایط استریل این پروب‌ها کمک می‌کند. این پوشش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از ورود آلودگی دستگاه به محیط عمل جلوگیری کنند و نیاز به استریلیزاسیون پس از هر بار استفاده را از بین می‌برند. به این ترتیب، این کاورها به تیم پزشکی این امکان را می‌دهند که با اطمینان بیشتری از تجهیزات خود استفاده کنند.
